چشم انداز درمان دیستروفی عضلانی دوشن به طور قابل توجهی با پیشرفتهای اخیر در ژن درمانی تغییر کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، بیماری دیستروفی عضلانی دوشن از هر 5000 تولد پسر 1 نفر و به ندرت زنان را مبتلا میکند و نمیتوان از قبل آن را شناسایی کرد. پیش آگهی اغلب برای افرادی که از آن رنج میبرند ضعیف است، زیرا علائم دیستروفی عضلانی دوشن منجر به ناتوانی پیشرونده و مرگ زودرس میشود. در این مطالعه محققین مسیری را شناسایی کردهاند که میتواند آن را برای افزایش ترمیم و بازسازی عضلات دستکاری کرد. این مسیر بر اساس عملکرد رفتاری سلولهای بنیادی عضلانی در غیاب دیستروفین است، که راه را برای درمانهای بالقوهای که میتوانند عملکرد عضلانی را در طول زمان بهبود بخشند، باز کرده است. بنابراین Satellos Bioscience بر دستکاری سیگنالدهی در سلولهای بنیادی عضلانی برای تشویق تشکیل سلولهای عضلانی جدید متمرکز است، رویکردی که میتواند به طور اساسی درمان دیستروفی عضلانی دوشن را با پرداختن مستقیم به تأثیر این بیماری بر بازسازی عضلات تغییر دهد. این روش نشان دهنده تغییر از مدیریت علائم به تغییر بالقوه پیشرفت بیماری در سطح سلولی است.
دیستروفی عضلانی دوشن چیست؟
دیستروفی عضلانی دوشن عمدتاً پسران را تحت تأثیر قرار میدهد، زیرا ژن دیستروفین در کروموزوم X قرار دارد. از آنجایی که مردان فقط یک کروموزوم X دارند، یک ژن معیوب روی آن کروموزوم منجر به دیستروفی عضلانی دوشن میشود. دختران میتوانند ناقل باشند و ممکن است علائم خفیفی از خود نشان دهند اما معمولاً طیف کامل بیماری را ایجاد نمیکنند. این بیماری در اوایل کودکی، معمولاً بین سنین سه تا پنج سالگی ظاهر میشود و به سرعت پیشرفت میکند. کودکان مبتلا به دیستروفی عضلانی دوشن اغلب علائمی مانند مشکل در راه رفتن را نشان میدهند و بسیاری از آنها در اوایل نوجوانی قادر به راه رفتن نیستند. این بیماری به طور کلی از طریق مشاهده رفتاری تشخیص داده میشود. دیستروفی عضلانی دوشن یک اختلال ژنتیکی ناشی از جهش در ژن دیستروفین است که برای حفظ یکپارچگی سلولهای عضلانی حیاتی است. بدون دیستروفین، سلولهای عضلانی در طول فعالیت طبیعی آسیب میبینند و در نهایت تخریب میشوند که منجر به ضعف و تحلیل عضلانی پیشرونده میشود. در مردان، ماهیچه های اسکلتی 40 درصد از توده بدن را تشکیل میدهند و این عضله و اندامی است که مسئول توانایی ما برای داشتن حالت و قدرت است. با انحطاط و ناپدید شدن آن در طول زندگی، این کودکان در نهایت از عوارض نارسایی تنفسی یا نارسایی قلبی، اغلب در اواسط تا اواخر دهه 20 زندگی خود، از بین خواهند رفت. علیرغم پیشرفتهایی که در مراقبتها برای بهبود امید به زندگی صورت گرفته است، دیستروفی عضلانی دوشن همچنان یک بیماری محدود کننده زندگی و تهدید کننده زندگی است.
درمانهای موجود برای دیستروفی عضلانی دوشن
چشم انداز درمان دیستروفی عضلانی دوشن از لحاظ تاریخی حول مدیریت علائم و کند کردن پیشرفت بیماری متمرکز بوده است. کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون سنگ بنای مدیریت دیستروفی عضلانی دوشن بوده اند. این داروها میتوانند به بهبود قدرت و عملکرد عضلانی کمک کرده و پیشرفت ضعف عضلانی را به تاخیر بیندازند. با این حال، مزایای کورتیکواستروئیدها با طیف وسیعی از عوارض جانبی قابل توجه از جمله افزایش وزن، شکنندگی استخوان، و حساسیت به عفونتها همراه است که میتواند استفاده طولانی مدت را پیچیده کند. علاوه بر استروئیدها، سایر درمانها بر اقدامات مراقبتی حمایتی متمرکز شده اند. اینها شامل فیزیوتراپی برای حفظ عملکرد و تحرک عضلانی، درمان تنفسی برای کمک به مشکلات تنفسی، و مداخلات جراحی و پزشکی مختلف برای مدیریت عوارضی مانند مشکلات قلبی و اسکولیوز است. حمایت تغذیه ای و رفتار درمانی نیز برای مدیریت رفاه کلی افراد مبتلا به دیستروفی عضلانی دوشن بسیار مهم است. در سالهای اخیر، درمانهای جدیدی با هدف مستقیم ریشههای ژنتیکی این بیماری پدیدار شدهاند. برای مثال، درمانهایی که شامل پرش اگزون میشوند، مانند Eteplirsen، برای اصلاح پردازش mRNA دیستروفین برای تولید پروتئین دیستروفین عملکردی، هرچند کوتاهتر، طراحی شدهاند. این رویکرد جهشهای خاص در ژن دیستروفین را هدف قرار میدهد و امیدوارکننده است، اگرچه کاربرد آن به پروفایلهای ژنتیکی خاصی در جمعیت دیستروفی عضلانی دوشن محدود میشود. ادغام این درمانها نیازمند یک رویکرد شخصیشده است که با در نظر گرفتن دقیق ساختار ژنتیکی، پیشرفت بیماری و وضعیت سلامت کلی بیمار، انجام میشود. گلیسون گفت: "هر رژیم درمانی باید متناسب با فرد باشد و اثربخشی را با عوارض جانبی بالقوه و پیامدهای طولانی مدت متعادل کند."
دستاوردهای اخیر در ژن درمانی برای دیستروفی عضلانی دوشن
چشم انداز درمان دیستروفی عضلانی دوشن به طور قابل توجهی با پیشرفتهای اخیر در ژن درمانی تغییر کرده است. یکی از قابل توجهترین پیشرفتها، تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) از ELEVIDYS است، یک ژن درمانی پیشگام که یک نسخه کوتاه شده از ژن دیستروفین را ارائه میدهد. این درمان، که برای کودکان خردسال طراحی شده است، نشان دهنده اولین ژن درمانی تایید شده برای دیستروفی عضلانی دوشن است و در تثبیت عملکرد عضلانی نویدبخش است، که یک پیشرفت مهم برای این زمینه است. همانطور که توسط مرکز پزشکی دانشگاه روچستر گزارش شده است، در فاز 3 کارآزمایی EMBARK این ژن درمانی، کودکان تحت درمان با ELEVIDYS در مقایسه با افرادی که درمان را دریافت نکرده بودند، عملکرد حرکتی بهبود یافتهای نشان دادند. این درمان از یک ناقل ویروسی برای ارائه مواد ژنتیکی خود استفاده میکند، به طور خاص سلولهای ماهیچهای را هدف قرار میدهد تا نسخه عملکردی و کوتاهتری از دیستروفین به نام میکرودیستروفین تولید کند.
چالش ژن درمانی برای دیستروفی عضلانی
با این حال، ژن درمانی برای دیستروفی عضلانی دوشن بدون چالش نیست. یکی از موانع اصلی پاسخ ایمنی به ناقل ویروسی است که برای انتقال ژن استفاده میشود. برخی از بیماران آنتی بادیهای خنثی کننده ایجاد میکنند که میتواند اثربخشی درمان را محدود کرده و از درمانهای بعدی جلوگیری کند. علاوه بر این، دوز درمانهای ژنی باید به دقت مدیریت شود تا اثربخشی و ایمنی متعادل شود، به ویژه با توجه به اینکه درمان در حال حاضر تنها یک بار در طول زندگی بیمار به دلیل این پاسخهای ایمنی قابل انجام است. این ژن درمانی نشان دهنده یک جهش عظیم به جلو است. با این حال، ما باید پیچیدگیهای مهمی مانند پاسخ سیستم ایمنی و دوز دقیق مورد نیاز برای به حداکثر رساندن منافع و در عین حال به حداقل رساندن خطرات را دنبال کنیم. علاوه بر ELEVIDYS، ژن درمانیهای دیگری نیز در دست توسعه هستند که جنبههای مختلف ژن دیستروفین را هدف قرار میدهند و روشهای تحویل جایگزین را برای غلبه بر چالشهای مرتبط با ناقلهای ویروسی بررسی میکنند. اینها شامل تلاش برای تقویت تروفیسم عضلانی و کاهش تشخیص سیستم ایمنی است که به طور بالقوه امکان استفاده مجدد را در بیمارانی که قبلاً با درمانهای مبتنی بر ویروس درمان شده اند، میدهد.
دستاوردهای غیر استروئیدی در درمان دیستروفی عضلانی دوشن
پیشرفتهای اخیر در درمان دیستروفی عضلانی دوشن شامل پیشرفتهای غیراستروئیدی قابل توجهی است که امید جدیدی را برای مدیریت این بیماری ایجاد میکند. در این میان، Duvyzat (givinostat) به عنوان یک پیشرفت قابل توجه برجسته است. Duvyzat که توسط FDA در مارس 2024 تأیید شد، یک مهارکننده غیراستروئیدی هیستون داستیلاز (HDAC) است که در کاهش زوال عضلانی در تمام اشکال ژنتیکی دیستروفی عضلانی دوشن اثربخشی نشان داده است. این داروی خوراکی فرآیندهای بیماری زا را در سطح سلولی هدف قرار می دهد تا التهاب و از بین رفتن بافت عضلانی را کاهش دهد. تایید Duvyzat پس از مطالعه فاز 3 آن به دست آمد که بهبودهای آماری قابل توجهی را در عملکرد عضلانی نشان داد که با توانایی بالا رفتن از پلهها و نمرات کلی عملکرد فیزیکی اندازه گیری شد. این پیشرفت به ویژه امیدوار کننده است، زیرا جایگزینی برای استروئیدها ارائه میدهد که معمولاً استفاده می شوند اما با عوارض جانبی شدید همراه هستند.
رویکردهای درمانی نوظهور
رویکردهای درمانی نوظهور در غلبه بر محدودیتهای درمانهای دیستروفی عضلانی دوشن نویدبخش است. یک رویکرد شامل وامورولون است، دارویی که عملکردی مشابه کورتیکواستروئیدها دارد اما عوارض جانبی بالقوه کمتری دارد. وامورولون به دلیل توانایی آن در کاهش نکروز عضلانی، یک مسئله اصلی در دیستروفی عضلانی دوشن، بدون عوارض جانبی قابل توجهی که معمولاً با استروئیدها مانند کاهش تراکم استخوان و اختلال رشد مرتبط است، تحت بررسی قرار گرفته است. گسترش بیشتر مرزهای درمان دیستروفی عضلانی دوشن، پیشرفت در سیستمهای انتقال ژن غیر ویروسی است. این رویکردهای نوآورانه برای دور زدن چالشهای ناشی از ژندرمانیهای مبتنی بر ویروس، بهویژه پاسخهای ایمنی که میتوانند اثربخشی آنها و امکانسنجی دوزهای مکرر را محدود کنند، مورد بررسی قرار میگیرند. روشهای غیر ویروسی ممکن است مکانیسمهای تحویل ایمنتر و سازگارتر را برای ژندرمانی فراهم کنند، بهطور بالقوه شامل ژنهای بزرگتر یا تمامقدی که بستهبندی آنها در ناقلهای ویروسی دشوار بوده است. این درمانهای نوظهور با هم نشاندهنده یک حرکت گستردهتر به سمت رویکردهای هدفمندتر و دقیقتر از نظر بیولوژیکی برای درمان دیستروفی عضلانی دوشن هستند و امیدی را برای درمانهای موثرتر و کمتر در آینده ارائه میدهند. محققان با استفاده از درک پیشرفته از ژنتیک و زیست شناسی سلولی، راه را برای نوآوریهایی هموار میکنند که میتواند به طور قابل توجهی زندگی افرادی را که تحت تأثیر این شرایط چالش برانگیز قرار گرفته اند، بهبود بخشد.
چالشها، ملاحظات اخلاقی، و نقش حمایت جامعه
چشم انداز درمان دیستروفی عضلانی دوشن با معضلات و چالشهای اخلاقی قابل توجهی مواجه است، به ویژه در مورد ماهیت برگشت ناپذیر ژن درمانیهای خاص. این درمان ها، در حالی که پیشگامانه هستند، در حال حاضر تنها یک بار تجویز را امکان پذیر می کنند، که ممکن است از دسترسی بیماران به درمان های موثرتر توسعه یافته در آینده جلوگیری کند. این محدودیت نگرانیهای اخلاقی را در مورد بهترین زمان برای مداخله و حقوق بیماران برای امتحان درمانهای بعدی با پیشرفت علم ایجاد میکند.
چشم انداز درمان دیستروفی عضلانی
همانطور که ما به آینده درمان دیستروفی عضلانی دوشن نگاه میکنیم، چشم انداز با یک محیط تحقیقاتی پویا و در حال تکامل مشخص میشود که در آن درک جدید علمی و پیشرفتهای تکنولوژیکی به طور مداوم در را به روی درمانهای بالقوه موثرتر باز میکند. پیشرفتهای اخیر در ژن درمانی، داروهای غیراستروئیدی و رویکردهای درمانی نوظهور، مسیری را به سمت گزینههای درمانی شخصیتر و کمتر تهاجمیتر نشان میدهد که هدف آن نه تنها مدیریت علائم، بلکه تغییر اساسی دوره بیماری است.
پایان مطلب/.