به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، هورمون آنتی مولرین (AMH) یک گلیکوپروتئین است که توسط سلول‌های سرتولی در بیضه‌ها و سلول‌های گرانولوزا در تخمدان‌ها تولید می‌شود. نام این هورمون به دلیل نقش آن در مهار رشد مجرای مولرین در جنین نر گرفته شده است. مجرای مولرین پیش‌ساز ساختارهایی است که در صورت عدم مهار، به ساختارهای تناسلی زنانه مانند رحم، لوله‌های فالوپ و یک‌سری ساختارهای فوق‌العاده دیگر تبدیل می‌شود.
مکانیسم اثر هورمون آنتی مولرین
1. جنس نر (مذکر)
   - در دوران جنینی: در جنین‌های نر، AMH توسط سلول‌های سرتولی در بیضه‌ها تولید می‌شود و وظیفه اصلی آن مهار رشد و توسعه مجرای مولرین است. این مهار، نتیجه نهایی را به سمت توسعه ساختارهای تناسلی مردانه مثل واز دفران و اپیدیدیم هدایت می‌کند.
    - پس از تولد: میزان AMH در پسران تا زمان بلوغ نسبتاً بالا می‌ماند و پس از آن کاهش پیدا می‌کند.
2. جنس ماده (مونث)
    - در دوران جنینی: در جنین‌های زن، AMH در سطح پایینی تولید می‌شود و عدم وجود یا کم بودن این هورمون باعث توسعه کامل مجرای مولرین و تشکیل ساختارهای تناسلی زنانه می‌شود.
    - پس از تولد و در طول عمر: در زنان، AMH توسط سلول‌های گرانولوزا در فولیکول‌های تخمدان‌ها تولید می‌شود. سطح AMH در خون می‌تواند به عنوان شاخصی برای ذخیره تخمدانی و توانایی باروری استفاده شود. معمولاً سطح این هورمون از سن پایین شروع به افزایش می‌کند و در حدود سن 25 تا 30 سالگی به اوج خود می‌رسد. با افزایش سن و کاهش ذخیره تخمدان، سطح AMH کاهش می‌یابد و در نزدیکی یائسگی به حداقل یا صفر می‌رسد.

کاربرد بالینی AMH
- تشخیص و پیش‌بینی ذخیره تخمدانی: میزان AMH معمولاً برای ارزیابی ذخیره تخمدانی و توانایی باروری در زنان استفاده می‌شود.
- پیش‌بینی پاسخ به تحریک تخمدان: در درمان‌های باروری، به‌ویژه برای انتخاب مناسب‌ترین پروتکل‌های تحریک تخمدانی.
- تشخیص سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): زنان مبتلا به PCOS معمولاً سطح بالاتری از AMH دارند.
- تشخیص بلوغ زودرس یا بلوغ دیررس: AMH می‌تواند در تشخیص مشکلات مربوط به بلوغ استفاده شود.
AMH یکی از ابزارهای مهم در ارزیابی وضعیت تولیدمثل و درمان‌های باروری است و اطلاعات زیادی در مورد وضعیت ذخیره تخمدانی و توانایی باروری فرد به ما می‌دهد. هورمون آنتی مولرین (AMH) یک گلیکوپروتئین است که نقش حیاتی در تکامل جنسی و تولید مثل ایفا می‌کند. در مردان، AMH به طور اصلی توسط سلول‌های سرتولی بیضه تولید می‌شود و نقشی کلیدی در "ریزولاسیون مولرین" جنین نر دارد. این فرآیند مانع از توسعه ساختارهای مولرین می‌شود که به صورت دیگری می‌توانند به ساختارهای زنی مانند لوله‌های فالوپ، رحم و بخش بالایی واژن تبدیل شوند. در زنان، AMH به‌طور معمول توسط سلول‌های گرانولوزای فولیکولار تخمدان‌ها تولید می‌شود و به عنوان نشانگری از ذخیره تخمدانی عمل می‌کند.
نقص در تولید یا عمل AMH می‌تواند منجر به چندین بیماری و مشکلات بالینی مختلف شود. این مشکلات به طور عمده به دو جنس متفاوت و فرآیند‌های فیزیولوژیکی خاص آن‌ها مرتبط است.

بیماری‌های مرتبط با نقص AMH در مردان
سندرم مولرین پایدار
یک نقص شایع در مردان ناشی از کمبود AMH یا نقص در گیرنده‌های AMH، سندرم مولرین پایدار (PMDS) است. در این حالت، ساختارهای مولرین به طور کامل تفکیک نمی‌شوند و در نتیجه مردان مبتلا دارای ساختمان‌های زنانه‌ای مانند رحم و لوله‌های فالوپ هستند. این سندرم بعضاً با هرمافرودیسم واقعی همراهی دارد و ممکن است موجب ناباروری و مشکلات جسمی و روانی شود.
کاهش قابلیت باروری
نقص در AMH می‌تواند بر تعداد و عملکرد سلول‌های سرتولی اثر بگذارد که در نهایت ممکن است منجر به کاهش تعداد اسپرم و ناباروری شود. این نقص اغلب در بررسی‌های ناباروری مردان تشخیص داده می‌شود و می‌تواند از طریق آزمایش‌های هورمونی مورد ارزیابی قرار گیرد.

بیماری‌های مرتبط با نقص AMH در زنان
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
هرچند که PCOS معمولاً با افزایش سطح AMH مرتبط است، برخی از مشکلات مرتبط با نقص AMH نیز در بروز این بیماری مشاهده شده است. زنانی که با نقص AMH مواجه هستند ممکن است عدم تخمک‌گذاری منظم و ناباروری را تجربه کنند. در این زمینه، تحقیقات نشان می‌دهد که AMH نقش مهمی در تنظیم فرآیند فولیکول‌زایی دارد و نقص در این هورمون می‌تواند به تخمدان‌های پلی‌کیستیک منجر شود.
نارسایی زودرس تخمدان (POI)
یکی دیگر از شرایط بالینی که می‌تواند با نقص AMH مرتبط باشد، نارسایی زودرس تخمدان است. در این وضعیت، تخمدان‌ها زودتر از موعد طبیعی عملکرد خود را از دست می‌دهند. این مسئله می‌تواند منجر به ناباروری و عوارض مرتبط با کمبود هورمون‌های جنسی مانند استروژن شود. نارسایی زودرس تخمدان همچنین می‌تواند باعث بروز علائم یائسگی زودرس در زنان شود.
کاهش ذخیره تخمدانی
سطح پایین AMH معمولاً به کاهش ذخیره تخمدانی اشاره دارد. این وضعیت می‌تواند در زنان جوان نیز مشاهده شود و به کاهش تعداد فولیکول‌های فعال و کاهش توانایی باروری منجر شود. در این شرایط، آزمایش AMH به‌طور معمول به‌عنوان یکی از ابزارهای ارزیابی باروری در کلینیک‌های ناباروری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سایر تأثیرات و استفاده‌های بالینی AMH
تشخیص و تنظیم درمان ناباروری
AMH به عنوان یک نشانگر کلیدی در تشخیص وضعیت‌های مختلف ناباروری مورد استفاده قرار می‌گیرد. اندازه‌گیری سطح این هورمون می‌تواند به ارزیابی وضعیت تخمدانی کمک کند و در تنظیم درمان‌های مختلف مثل IVF مؤثر باشد. AMH به پزشکان اطلاعات کلیدی در مورد ذخیره تخمدانی و انتخاب بهترین دوره‌های درمانی را ارائه می‌دهد.
تعیین زمان یائسگی
سطح AMH می‌تواند به‌طور مؤثری برای پیش‌بینی زمان یائسگی در زنان استفاده شود. کاهش سطح AMH نشان‌دهنده کاهش ذخیره تخمدانی و نزدیک شدن به یائسگی است. این اطلاعات می‌تواند برای زنانی که تصمیم به برنامه‌ریزی خانواده دارند مهم باشد.
نتیجه‌گیری
نقص در هورمون آنتی مولرین و اختلالات مرتبط با آن می‌تواند منجر به مشکلات جدی در تولید مثل و سلامت جنسی هر دو جنس شود. از سندرم مولرین پایدار در مردان تا نارسایی زودرس تخمدان و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در زنان، مشکلات زیادی می‌تواند به نقص یا عدم تعادل در این هورمون مرتبط باشد. درمان‌های مبتنی بر تنظیم هورمونی و روش‌های تشخیصی نوین می‌توانند در مدیریت و بهبود این شرایط مؤثر باشند. در کل، AMH نقش حیاتی در سلامت تولید مثلی افراد بازی می‌کند و تحقیقات بیشتر در این زمینه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
پایان مطلب/.