به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، تیمی از محققان دانشگاه آلبرتا دریافتند که دیگوکسین، دارویی که به طور گسترده برای درمان نارسایی احتقانی قلب استفاده می‌شود، یک درمان موثر برای نوع نادر و تهاجمی سرطان آندومتر است. چنگ‌هان لی، دانشیار دپارتمان پزشکی و آسیب شناسی آزمایشگاهی و صندلی ساوین بالدوین در سرطان تخمدان، می‌گوید این یافته‌ها که در شماره ژوئیه مجله Gynecologic Oncology منتشر شد، برای محققان غافلگیرکننده بود.

پیش زمینه

سرطان رحم یا سرطان آندومتر یا سرطان پوشش داخلی رحم، گونه‌ای از سرطان رحم است که از درون آندومتر شروع می‌شود. سرطان اندومتر از لایه سلول‌هایی شروع می‌گردد که سلول‌های پوششی رحم (اندومتریوم یا مخاط رحم) را تشکیل می‌دهند. این بیماری نتیجه رشد غیرطبیعی سلول‌ها است که می‌تواند به دیگر اعضای بدن نیز حمله کند یا در آن‌ها گسترش یابد. تقریباً ۴۰ درصد از موارد ابتلا به این بیماری به خاطر چاقی مفرط است. سرطان مخاط رحم همچنین به خاطر قرار گرفتن بیش از حد در معرض استروژن، فشار بالای خون و دیابت اتفاق می‌افتد این سرطان که عموماً به‌واسطه خون‌ریزی واژینال یا ترشحات غیرطبیعی بدن تشخیص داده می‌شود، در مراحل اولیه قابل‌ درمان است. افزون بر این انواع دیگری از این بیماری همانند سرطان سارکوم رحم موجود است که شیوع کمتری دارد. سرطان رحم که البته به‌اندازه سرطان تخمدان در زنان شایع نیست، معمولاً در سنین بالا و در زمان یائسگی به وجود می‌آید. دیگوکسین از قدیمی‌ترین داروهای ضد آریتمی‌ به‌شمار می‌رود و در درمان نارسایی قلبی و آریتمی فوق بطنی (به‌ویژه فیبریلاسیون دهلیزی) مصرف می‌شود و اثر کلی آن، تقویت قدرت عضله قلب افراد مبتلا به نارسایی قلبی می‌باشد. همچنین دیگوکسین نیروی انقباضی قلب را افزایش و هدایت الکتریکی آن را کاهش می‌دهد. احتمالاً افزایش نیروی انقباضی عضله قلب، ناشی‌از مهار پمپ مبادله یون‌های سدیم و پتاسیم در غشای سلولی عضله قلب می‌باشد. بر اثر بلاک این پمپ سطح سدیم داخل سلولی افزایش می‌یابد و منجر به کاهش فعالیت پمپ سدیم/کلسیم (NCX)در غشای سلول‌های میوکارد می‌شود. حاصل نهایی این فرایند افزایش سطح یون‌های‌کلسیم در داخل سلول‌های میوکارد است که بر فعالیت انقباضی فیبرهای میوکارد افزوده می‌شود.

درباره مطالعه

لی، نویسنده ارشد این مطالعه می‌گوید: " مردم حدود یک دهه و نیم پیش شروع به کشف نقش ضد سرطانی دیگوکسین کرده بودند. اما آن‌ها هرگز نفهمیدند که چرا به نظر می‌رسد روی برخی از سرطآن‌ها کار می‌کند و برخی دیگر نه، بنابراین ترجمه یافته‌ها به عمل بالینی دشوار بود. مطالعه جدید که پایان نامه کارشناسی ارشد دانشجوی فارغ التحصیل پوجا پراوین کومار بود، شامل همکاری با دانشمندان دانشگاه ساسکاچوان و دانشگاه بریتیش کلمبیا بود. محققان از نمونه‌های بافت جراحی بیماران مبتلا به نوع بسیار تهاجمی سرطان آندومتر برای ایجاد مدل‌های سلولی آزمایشگاهی سه بعدی استفاده کردند که بسیار شبیه رفتار سلول‌های سرطانی در انسان است. آن‌ها با استفاده از یک پلت فرم روباتیک در آژانس سرطان ساسکاچوان، صدها ترکیب دارویی را که ممکن است برای کنترل سلول‌های سرطانی آندومتر کار کنند، آزمایش کردند. دیگوکسین به همراه چندین داروی دیگر در خانواده ترکیبات گلیکوزید قلبی به عنوان یک داروی امیدبخش شناخته شد. این یافته‌ها بسیار مهم هستند زیرا داروی شیمی‌درمانی فعلی که به طور گسترده برای سرطان آندومتر استفاده می‌شود، روی این زیرمجموعه بسیار تهاجمی‌که به عنوان کارسینوم آندومتر تمایز زدایی شده (DDEC) شناخته می‌شود، کار نمی‌کند.

سرطان آندومتر هزاران زن کانادایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد

طبق گفته انجمن انکولوژی زنان کانادا، سرطان آندومتر در پوشش داخلی رحم یافت می‌شود و شایع ترین سرطان زنان در کانادا است. تخمین زده می‌شود که امسال ۸۶۰۰ زن کانادایی به سرطان رحم مبتلا شوند که بیش از ۹۰ درصد آن‌ها آندومتر هستند. اگرچه نرخ بقای پنج ساله برای اکثر سرطآن‌های آندومتر در صورت تشخیص زودهنگام بیماری تا 90 درصد است، پیش آگهی برای زنان دارای زیرمجموعه DDEC وخیم است. اگرچه تنها حدود 2 درصد از سرطآن‌های آندومتر را تشکیل می‌دهد، نرخ مرگ و میر 100 درصدی به این معنی است که یافتن یک درمان بسیار مهم است. لی می‌گوید: " با تعداد زیادی سرطان که مطالعه می‌کنیم، میانگین بقا را در سال‌ها ترسیم کردیم. در این مورد، میانگین زنده ماندن فقط سه یا چهار ماه است. بنابراین وحشتناک است." لی که مدرک دکترای خود را دریافت کرد. مدرک تحصیلی و تحصیلات دستیاری پاتولوژی او در دانشگاه بریتیش کلمبیا، در سال 2013 در طی دوره قبلی در U of A، با کار با کرسی قبلی ساوین بالدوین، لین پستوویت، مطالعه این سرطان نادر را آغاز کرد. آن‌ها از نسل بعدی فناوری توالی یابی ژنتیکی برای درک بیولوژی مولکولی منحصر به فرد این تومورها استفاده کردند که می تواند توضیح دهد که چرا آن‌ها به سرعت بیماران را می‌کشند. این تحقیق پایه و اساس مطالعه جدید را فراهم کرد. محققان انتظار دارند یافته‌های خود را به گروه‌های کارآزمایی بالینی در کانادا و ایالات متحده ارائه دهند، با این امید که سازمانی ممکن است استفاده از دیگوکسین را بر روی بیماران در یک کارآزمایی در نظر بگیرد. لی تاکید می‌کند که این روند ممکن است سال‌ها طول بکشد.

پروژه پیگیری بزودی آغاز می‌شود

گام بعدی فوری برای تیم لی یک پروژه دو ساله برای درک مکانیسمی است که توسط آن دیگوکسین سلول‌های سرطانی تهاجمی DDEC را می‌کشد. لی می‌گوید: " تقریباً مانند این است که ما این دارو را تغییر کاربری می‌دهیم، زیرا اثر ضد سرطانی غیرمنتظره‌ای بر این سرطان دارد. اگر ما درک کنیم که چگونه این سلول‌های سرطانی در برابر دارو آسیب پذیر هستند، می توانیم این سوال را بپرسیم، آیا راه مشخص تری برای هدف قرار دادن این دارو وجود دارد؟" لی همچنین کنجکاو است که بداند آیا می‌تواند داروهای دیگری وجود داشته باشد که حتی از دیگوکسین مؤثرتر باشد یا اینکه آیا دیگوکسین می‌تواند با داروی دیگری ترکیب شود تا آن را بهتر تحمل کند. یکی از احتمالات، ترکیب دیگوکسین با دوکسوروبیسین است که قبلاً به عنوان خط دوم یا سوم درمان سرطان آندومتر استفاده می‌شود. لی، که یکی از اعضای موسسه تحقیقات سلامت زنان و کودکان و موسسه تحقیقات سرطان آلبرتای شمالی است، در آخر می‌افزاید که:"  این تحقیق می‌تواند پیامدهای گسترده‌تری فراتر از این نوع نادر سرطان آندومتر داشته باشد. من خوشبین هستم که از طریق مطالعه مکانیسم‌های دخیل در آسیب پذیری این سرطان آندومتر در برابر این دارو، ما می توانیم در مورد نحوه درمان سایر انواع سرطان تهاجمی اطلاعات بیشتری کسب کنیم."

پایان مطلب./