به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، سفلیس یک عفونت باکتریایی است که توسط باکتری Treponema pallidum ایجاد می‌شود. محققان اظهار داشتند این بیماری عمدتاً از طریق رابطه جنسی محافظت‌نشده منتقل می‌شود و در صورت عدم درمان می‌تواند به مراحل مختلف پیشرفت کند. سفلیس در چهار مرحله تقسیم‌بندی می‌شود: مرحله اولیه، ثانویه، نهفته، و ترشری (مرحله دیررس). اگرچه این بیماری در گذشته بسیار شایع بود، با توسعه آنتی‌بیوتیک‌ها، به‌ویژه پنی‌سیلین، تا حد زیادی کنترل شده است. با این حال، در سال‌های اخیر، افزایش نرخ ابتلا به سفلیس، به‌ویژه در میان مادران باردار، نگرانی‌های جدیدی را ایجاد کرده است.

مراحل مختلف بیماری سفلیس و علائم

سفلیس اولیه: این مرحله با زخم‌های کوچک و بدون درد که معمولاً در ناحیه تناسلی، دهان یا مقعد ظاهر می‌شود، مشخص می‌شود. این زخم‌ها که به آن‌ها "شانکر" گفته می‌شود، معمولاً بدون درد هستند و به تنهایی بهبود می‌یابند، اما بیماری همچنان در بدن باقی می‌ماند.

سفلیس ثانویه: این مرحله شامل بروز بثورات پوستی، به‌ویژه در کف دست و پا، و همچنین تب، خستگی، و تورم غدد لنفاوی است. علائم در این مرحله نیز ممکن است ناپدید شوند، اما باکتری همچنان در بدن فعال است.

سفلیس نهفته: این مرحله بدون علائم بالینی است، اما فرد همچنان ناقل بیماری است و می‌تواند آن را به دیگران منتقل کند. بدون درمان، سفلیس می‌تواند به مرحله دیررس (ترشری) پیشرفت کند.

سفلیس ترشری: این مرحله ممکن است چندین سال پس از عفونت اولیه رخ دهد و می‌تواند به مشکلات جدی و دائمی برای اندام‌های مختلف بدن مانند قلب، مغز، و استخوان‌ها منجر شود. در این مرحله، درمان بیماری ممکن است نتواند از آسیب‌های دائمی جلوگیری کند.

تأثیر سفلیس بر مادر باردار

سفلیس برای زنان باردار به‌ویژه خطرناک است، زیرا می‌تواند به‌راحتی از طریق جفت به جنین منتقل شود و عوارض جدی و حتی کشنده برای جنین ایجاد کند. در زیر به برخی از عوارض مهم سفلیس در دوران بارداری اشاره می‌شود:

خطرات برای مادر

1. افزایش خطر سقط جنین: مادران بارداری که به سفلیس مبتلا هستند، در معرض خطر بالای سقط جنین قرار دارند. سفلیس می‌تواند به سقط جنین در نیمه دوم بارداری منجر شود، که معمولاً بین هفته ۲۰ تا ۲۴ بارداری رخ می‌دهد.
2. زایمان زودرس: سفلیس خطر زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. زایمان قبل از هفته ۳۷ بارداری می‌تواند منجر به نارسایی‌های رشدی و مشکلات جدی تنفسی برای نوزاد شود.
3. عفونت جفت و مایع آمنیوتیک: سفلیس می‌تواند باعث عفونت جفت و مایع آمنیوتیک شود، که محیط رشد جنین را به خطر می‌اندازد. این مسئله ممکن است به کاهش رشد جنین و افزایش خطر زایمان مرده منجر شود.
4. افزایش خطر پره‌اکلامپسی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که زنان باردار مبتلا به سفلیس ممکن است در معرض خطر بیشتری برای پره‌اکلامپسی (فشار خون بالا در دوران بارداری) باشند که می‌تواند مشکلات جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد.

عوارض برای جنین

1. سفلیس مادرزادی: سفلیس مادرزادی وضعیتی است که جنین از مادر مبتلا به سفلیس، عفونت را دریافت می‌کند. این نوزادان ممکن است با مشکلات شدید، از جمله ناهنجاری‌های استخوانی، کوری، ناشنوایی، مشکلات عصبی به دنیا بیایند.
2. مرده‌زایی: یکی از جدی‌ترین عوارض سفلیس در مادران باردار، مرده‌زایی است. جنین ممکن است در مراحل مختلف بارداری در رحم بمیرد و نوزاد مرده به دنیا بیاید.
3. مشکلات تنفسی و رشدی: نوزادانی که از مادران مبتلا به سفلیس متولد می‌شوند، حتی در صورت زنده‌ماندن، ممکن است با مشکلات رشدی و تنفسی مواجه شوند. این نوزادان ممکن است نیاز به مراقبت‌های ویژه در بخش نوزادان داشته باشند.
4. نقایص عصبی و حسی: سفلیس مادرزادی می‌تواند باعث بروز ناهنجاری‌های عصبی، از جمله کاهش شنوایی یا کوری، در نوزاد شود. همچنین مشکلات شناختی و رشدی ممکن است در طول زندگی همراه این کودکان باشد.

تشخیص و پیشگیری از سفلیس در دوران بارداری

تشخیص سیفلیس بر اساس شرح حال، معاینه فیزیکی، آزمایشات آزمایشگاهی و گاهی رادیولوژی بیمار است. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به سیفلیس هیچ علامتی ندارند یا فقط علائم جزئی دارند و متوجه نمی شوند که چیزی اشتباه است. شناسایی عفونت بدون علامت به ویژه در بین زنان باردار از طریق غربالگری با استفاده از تست های آزمایشگاهی و درمان موارد مثبت از انتقال بیشتر و پیامدهای نامطلوب بارداری و سیفلیس مادرزادی جلوگیری می کند.آزمایش‌های خون برای تشخیص سفلیس به‌طور گسترده در دسترس است و به عنوان بخشی از آزمایش‌های روتین پیش از زایمان توصیه می‌شود. آزمایش تشخیصی RPR (Rapid Plasma Reagin) و آزمایش‌های FTA-ABS (Fluorescent Treponemal Antibody Absorption) از جمله روش‌های معمول برای تشخیص این بیماری هستند.

پیشگیری از سفلیس از طریق:

رعایت روابط جنسی محافظت‌شده، انجام آزمایش‌های منظم، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی مناسب، می‌تواند به‌طور قابل توجهی از بروز این بیماری جلوگیری کند.

درمان سفلیس در دوران بارداری

سفلیس به‌طور مؤثر با آنتی‌بیوتیک‌های خاصی درمان می‌شود. درمان اصلی برای سفلیس در مادران باردار همچنان پنی‌سیلین G است. این دارو به‌عنوان استاندارد طلایی در درمان سفلیس شناخته می‌شود و می‌تواند عفونت را در هر مرحله‌ای از بیماری متوقف کند.

پروتکل درمانی

1. پنی‌سیلین: درمان معمول برای سفلیس، یک یا چند دوز تزریقی پنی‌سیلین است، بسته به مرحله بیماری. در موارد پیشرفته، ممکن است به دوزهای بیشتری نیاز باشد.
2. حساسیت به پنی‌سیلین: در صورتی که مادر باردار به پنی‌سیلین حساسیت داشته باشد، حساسیت‌زدایی تحت نظر پزشک انجام می‌شود تا از عفونت درمان شود. استفاده از جایگزین‌های دیگر مانند تتراسایکلین‌ها در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

درمان جنین

نوزادانی که با سفلیس مادرزادی به دنیا می‌آیند، نیاز به درمان فوری با پنی‌سیلین دارند. درمان زودهنگام می‌تواند از عوارض شدیدتر جلوگیری کند، اما برخی از نوزادان ممکن است نیاز به پیگیری‌های پزشکی طولانی‌مدت داشته باشند.

درمان‌های جدید و تحقیقات اخیر

اگرچه پنی‌سیلین همچنان درمان اصلی برای سفلیس است، تحقیقات در زمینه درمان‌های جدید ادامه دارد. مقاومت برخی باکتری‌ها به آنتی‌بیوتیک‌ها، ضرورت توسعه داروهای جدید یا واکسن را افزایش داده است.

درمان‌های جایگزین

مطالعات اخیر روی ترکیبات آنتی‌بیوتیکی جایگزین در مواردی که استفاده از پنی‌سیلین امکان‌پذیر نیست، متمرکز شده‌اند. برخی از تحقیقات به کارایی داروهای جدید و بهبودهای بالینی آن‌ها پرداخته‌اند. به عنوان مثال، برخی مطالعات از ترکیب آزیترومایسین برای درمان سفلیس به‌عنوان جایگزین در بیماران خاص حمایت کرده‌اند، هرچند این دارو در دوران بارداری به‌طور گسترده توصیه نمی‌شود.

توسعه واکسن سفلیس

تحقیقات در زمینه واکسن‌های پیشگیرانه سفلیس در حال پیشرفت است. مطالعات نشان داده که واکسن‌های مبتنی بر پروتئین‌های باکتریایی می‌توانند در آینده نزدیک مورد استفاده قرار گیرند. اگرچه هنوز واکسن مؤثری برای سفلیس در دسترس نیست، این تحقیق‌ها امیدوارکننده است و ممکن است در دهه‌های آینده سفلیس به‌طور کامل ریشه‌کن شود.

پایان مطلب./