به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، آدرنولوکودیستروفی مغزی کودکان (CALD) یک بیماری مغزی نادر، پیشرونده و ژنتیکی است که عمدتاً در پسران جوان ظاهر می‌شود و باعث از دست دادن عملکرد عصبی و در نهایت منجر به مرگ زودرس می‌شود. محققان در بیمارستان عمومی ماساچوست، بیمارستان کودکان بوستون و همکارانش نشان داده‌اند که شش سال پس از درمان با اولین ژن درمانی تایید شده برای CALD، نود و چهار درصد از بیماران هیچ کاهشی در عملکرد عصبی نداشته‌اند و بیش از 80 درصد از آن‌ها بدون ناتوانی اساسی باقی مانده‌اند. یافته‌ها که در دو مقاله در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده‌اند، نتایج طولانی‌مدت را در افرادی که تحت درمان با ژن درمانی eli-cel قرار گرفته‌اند، توصیف می‌کنند، در حالی که نگرانی‌های ایمنی در مورد ظهور سرطان‌های خون پس از درمان را نیز برجسته می‌کنند.

پیش زمینه

آدرنولکودیستروفی (ALD)، نوعی بیماری ارثی (ژنتیکی) است که به غشاء (غلاف میلین) که سلول‌های عصبی را در مغز عایق می‌کند، آسیب می‌رساند. در واقع، آدرنولوکودیستروفی  به چندین بیماری ارثی مختلف اشاره دارد. در ALD، بدن نمی‌تواند اسیدهای چرب با زنجیره بلند (VLCFAs) را تجزیه کند و باعث می‌شود اسیدهای چرب‌های اشباع شده در مغز، سیستم عصبی و غده فوق کلیوی انباشته شود. شایع ترین نوع ALD ،ALD وابسته به X است که به دلیل نقص ژنتیکی در کروموزوم X ایجاد می‌شود. ALD مرتبط با X مردان را شدیدتر از زنان ناقل این بیماری تحت تأثیر قرار می‌دهد. اشکال ALD مرتبط با X عبارتند از، ALD  با شروع دوران کودکی، بیماری آدیسون و آدرنومیلونوروپاتی.  ALD با شروع دوران کودکی (CALD) شکلی از ALD مرتبط با X است که معمولا بین سنین 4 تا 10 سالگی رخ می‌دهد. ماده سفید مغز به تدریج آسیب می‌بیند (لکودیستروفی) و علائم با گذشت زمان بدتر می‌شود. اگر به موقع تشخیص داده نشود،  ALD در دوران کودکی ممکن است طی 5 تا 10 سال منجر به مرگ شود. فلوریان آیکلر، MD، مدیر کلینیک لکودیستروفی در بخش نورولوژی بیمارستان عمومی ماساچوست و اولین نویسنده مقاله در مورد نتایج طولانی مدت بودن ALD، گفت: "آدرنولوکودیستروفی مغزی یک بیماری مخرب مغزی است که کودکان را در اوج کودکی و رشد آن‌ها تحت تاثیر قرار می‌دهد. زمانی که من در ابتدا شروع به درمان بیماران مبتلا به CALD کردم، 80 درصد به کلینیک ما آمدند و اکنون این نسبت تغییر کرده است. ما با احتیاط جشن می‌گیریم که توانسته‌ایم این بیماری عصبی را تثبیت کنیم و به این پسران زندگی رضایت بخشی برگردانیم، اما این شادی با این واقعیت که ما شاهد بدخیمی‌ در زیرمجموعه ای از این بیماران هستیم، کاهش می‌یابد."

درباره مطالعه

در سال 2022، سازمان غذا و داروی ایالات متحده اولین ژن درمانی برای CALD، elivaldogene autotemcel (eli-cel) را تایید کرد که توسط محققان بیمارستان Mass General و کودکان بوستون مورد ارزیابی بالینی قرار گرفت. در مطالعه جدید، 32 پسر 3 تا 13 ساله مبتلا به CALD در مراحل اولیه، eli-cel را به عنوان بخشی از کارآزمایی ALD-102 دریافت کردند که توسط شرکت Bluebird bio، شرکت سازنده این درمان، حمایت مالی شد. این درمان از یک وکتور لنتی ویروسی لنتی- D برای افزودن یک نسخه سالم از ژن ABCD1، که در افراد مبتلا به CALD معیوب است، به سلول‌های بنیادی خونی که از بیمار خارج شده‌اند، اضافه می‌کند. سپس این سلول‌های بنیادی از طریق پیوند سلول‌های بنیادی خونساز اتولوگ (HSCT) مجدداً به بیمار معرفی می‌شوند. استفاده از سلول‌های خود بیمار به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری پیوند در مقابل میزبان را کاهش می‌دهد، خطری که سایر اشکال درمان ایجاد می‌کند. در کارآزمایی ALD-102، یکی از بیماران به بیماری معروف به سندرم میلودیسپلاستیک (MDS) با بلاست‌های اضافی مبتلا شد، یک بدخیمی خونی که به نظر می‌رسد توسط ناقل لنتی ویروسی لنتی- D که برای ارائه ژن‌درمانی استفاده می‌شود، ایجاد شده است. در دومین کارآزمایی جدیدتر درمان با eli-cel (ALD-104)، شش بیمار از 35 بیمار دچار بدخیمی هماتولوژیک شدند (MDS در پنج بیمار و لوسمی حاد میلوئیدی در یک بیمار)، که به نظر می‌رسد توسط ناقل نیز ایجاد می‌شود. این نتایج در مقاله دوم منتشر شده در همان جلد از مجله گزارش شده است.

نتایج مطالعه

پروتکل کارآزمایی دوم، ALD-104، از این جهت که از یک داروی شیمی‌درمانی متفاوت در طول HSCT (فلودارابین به جای سیتوکسان) و تغییرات دیگری که ممکن است در افزایش آشکار خطر ابتلا به سرطان خون در این کارآزمایی دوم نقش داشته باشد، با اولین آزمایش متفاوت بود. کریستین دانکن، پزشک، مدیر پزشکی تحقیقات بالینی و توسعه بالینی در برنامه ژن درمانی بیمارستان کودکان بوستون و نویسنده اول گزارش دوم گفت که: " مقاله ما در مورد سرطان خون در این شرایط به عنوان یک گام کلیدی برای ارزیابی خطرات مرتبط با سلول درمانی و فناوری ناقل لنتی ویروسی عمل می‌کند. اگرچه نتایج کلی کارآزمایی خوش‌بینانه است، اما امیدواریم که تحقیقات خود را برای اطلاع‌رسانی به پیگیری‌های آینده گسترش دهیم تا خانواده‌هایی که با یک بیماری ویرانگر مواجه هستند، اطلاعات و گزینه‌های بیشتری ارائه دهیم." محققان به مطالعه علل بالقوه بدخیمی خونی، که پیچیده هستند و هنوز به طور کامل مشخص نشده اند، ادامه خواهند داد. بهبود ناقل‌های لنتی ویروسی و اصلاح رژیم‌های HSCT برای CALD اولویت بالایی دارد. با غربالگری نوزادان از نظر آدرنولوکودیستروفی که امکان تشخیص زودهنگام CALD را بهبود می‌بخشد، ممکن است فرصت‌های گسترده‌ای برای شناسایی بیمارانی که ممکن است از ژن درمانی بهره مند شوند، وجود داشته باشد، به ویژه آن‌هایی که فاقد اهداکنندگان مشابه برای HSCT آلوژنیک هستند.

نتیجه گیری

دیوید ویلیامز، پزشک و رئیس بخش هماتولوژی/آنکولوژی بیمارستان کودکان در بوستون گفت: " به عنوان یک پزشک و محقق ارشد، واقعاً الهام بخش است که شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی که در دهه گذشته در مبارزه با CALD برداشته‌ایم. در حالی که خطرات مرتبط با ژن درمانی و فناوری ناقل واقعی است، پیشرفتی که ما به دست آورده‌ایم منبع امیدی برای خانواده‌هایی است که با گزینه‌های محدودی روبرو هستند. هر پیشرفتی ما را به پاسخ‌هایی که این خانواده‌ها به شدت به آن‌ها نیاز دارند نزدیک تر می‌کند. تعهد ما به پالایش و بهبود ایمنی ناقل با تحقیقات مستمر تزلزل ناپذیر است، زیرا ما خستگی ناپذیر برای اطمینان از ایمنی و اثربخشی طولانی مدت درمان‌های ژن درمانی برای این بیماری ویرانگر کار می‌کنیم. این تلاش‌ها شامل محققان متعدد در سراسر جهان است و در حال انجام است."

پایان مطلب./