آقای دکتر ناصر اقدمی، متخصص بیماری‌های عفونی و سلول درمانی، عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان، مدیر عامل شرکت زیست بازساختی تسکین درگفتگو با خبرنگار سایت بنیان درخصوص موضوع پزشکی بازساختی به توضیحاتی پرداختند و گفتند که سلول درمانی مراحل اولیه خودش را طی کرده و در جایگاه واقعی خودش می‌باشد و الان شاهد هستیم که هر روز چه در حوزه سلول درمانی و چه ژن درمانی، اتفاقات خیلی خوبی می‎افتد، زیرا بیماری‌ها و پروتکل‌ها کاملا برای هر بیماری مشخص  شده است. به نظر می‌رسد که در این بازار به راه افتاده، سلول‌های بنیادی مزانشیمی سلول‌های نسبتا خوبی هستند که از منابع متنوعی از جمله خون بندناف، مغز استخوان، جفت و چربی جدا می‌شوند و یک جایگاه نسبتا ویژه ای را پیدا کردند.

مطالعات انجام شده در حوزه سلول درمانی

اقدمی در ابتدا به معرفی بیماری‌های بررسی شده در این حوزه پرداختند و اظهار داشتند که تاکنون در این زمینه مطالعه خیلی بزرگی روی لوپوس انجام شده است، مطالعاتی نیز روی قلب انجام شده که همه اینها نشان می‌دهند که در حوزه سلول درمانی حجم مطالعاتی خیلی بالا و موثری در جریان بوده است که خیلی از آنها هم بسمت گرفتن مجوزهای لازم از سازمان غذا و دارو سوق پیدا کرده اند. البته لازم به ذکر است که یک سری بیماری مثل آرتروز، بیماری پوستی از اول وارد این فضا شده بودند ولی الان با استاندارها و قوانین مشخصی وارد این فضا شدند. انتظار می‌رود در آینده نه چندان دور (حدود 5 یا 6 سال دیگر) اتفاقات خیلی خوبی در این فضا رخ دهد.

مطالعات انجام شده در حوزه سلول درمانی ایران

اقدمی در ادامه به فعالیت‌های کشور ایران در این حوزه اشاره کردند، در ایران نیز همچین فضایی را شاهد هستیم، بالاخره مدت زیادی است که افراد، شرکتها، مجموعه‌ها و مراکز تحقیقاتی فعالیت خیلی زیادی در این حوزه انجام می‌دهندکه بتوانند سلول‌ها را وارد بازار کنند. بنابراین تلاش‌های زیادی برای انجام و اتمام کار شده است. همین امسال نیز شاهدبودیم که سه محصول تاییدیه اولیه را گرفته که وارد بازار بشوند که از این سه محصول دو محصول برای پوست و سوختگی کاربرد دارند و یکی از این محصولات نیز که منبع سلول‌های بنیادی مزانشیم دارد، می‌تواند در بیماری‌های التهابی مورد استفاده قرار بگیرد. بنابراین به نظر می‌رسد که فضای سلول درمانی درکشور، فضای خیلی بهتری شده و خیلی علمی‎تر جلو می‌‎رود. ولی در این میان، بحث ایمونوسل تراپی در واقع آنجا که سل و ژن را با هم و به نوعی دستکاری ژنتیکی انجام می‌شود، نه تنها در ایران بلکه در سطح جهانی یک بازار خیلی بزرگی را ایجاد کرده است که می‌تواند پاسخگوی درمان خیلی از بیماری‌ها باشد. درنهایت اینکه آینده پزشکی نوین یک آینده‌ای خواهد بود که بخش عمده ای از آن متعلق به سلول و ژن درمانی و سایر موضوعات در حوزه پزشکی بازساختی خواهد بود.

در حال حاضر چه کاری انجام می‌دهید؟

اقدمی در پاسخ به این سوال گفتند که در حال حاضر من با مجموعه رویان موضوعات مربوط به پوست و مشکلات مربوطه را پیگیری می‌کنم و گروهی هم آنجا متمرکز شده است. در بخش خصوصی نیز ما در شرکت زیست بازساختی تسکین به تازگی موفق شده ایم مجوز سلول درمانی را برای سلول بنیادی مزانشیمی با هدف درمان دو بیماری التهابی  ازجمله  GVHD دریافت کنیم به نحوی که به طور رسمی نیز این محصول سلولی وارد فهرست دارویی کشور شده است.

آیا برای سایر بیماری‌ها نیز اقداماتی انجام شده است؟

اقدمی در پاسخ گفتند که سلول‌های بنیادی مزانشیمی ذاتا برای بیماری‌های التهابی پر کاربرد هستند، بیماری‌های التهابی لیست بلند بالایی دارند مانند بیماری‌های خود ایمنی ویا برای افرادی که دچار حساسیت، آلرژی هستند می‌توانند از این سلول استفاده کنند. یک سری بیماری‌ها هم که ناشی از مشکلات عروقی است مثل بیماری قلبی و زخم‌ها، که اینها هدف اصلی بحث سلول‌های بنیادی مزانشیمی است در حال حاضر در پژوهشگاه رویان و سایر مجموعه‌های دیگر روی این موضوع کارهای زیادی انجام می‌دهند. برای بیماری پارکینسون که یکی از موضوعاتی است که خود آقای دکتر بهاروند از پژوهشگاه رویان پیگیری می‌کنند، احتمالا بتوانند تا چند وقت دیگر بحث بالینی آن را شروع کنند و اتفاق خیلی خوبی در آن زمینه بیفتد.در همین راستا  درکشورگروه‌های متعددی نیز در حال تلاش اندکه کارتی‌سل را که یکی از درمان‌های لازم برای بیماران سرطانی است را راه اندازی کنند و در مورد آن هم خبرهای خیلی خوبی وجود داردکه تعدادی شرکت‌ها کار کردند و بعضی‌هایشان هم وارد موضوعات بالینی شدند. بنابراین امیدواریم که برای این موضوع هم موفقیت‌های خوبی داشته باشیم چون واقعا مورد نیاز کشور می‌باشد.

پیام شما برای دانشجویانی که می‌خواهند وارد این حوزه شوند چیست؟

اقدمی در این خصوص تاکید کردند که واقعیت این است که لازم است ابتدا دانشجویان عزیز تاریخ محصولات مشابه را بررسی کنیم شاید اگر تاریخ بیوتکنولوژی در کشور را از بیست سال پیش بررسی و دنبال کنیم می‌بینیم که همین فضا بوده است حتی اگر با آقای دکتر محمودی که از بزرگان این فضا می‌باشند صحبت ‌کنند و 20 سال پیش را بپرسند همین فضا را را توصیف ‌کنن که دست یابی به داروی سلولی و وارد کردن آن در لیست دارویی خیلی سخت بود و گاها حتی بیماران شاکی بودند و گاهی پزشکان و غیره شاکی می‌شدند. اما امروزه شاهد آن هستیم که در بحث بیوتکنولوژی کسانی که وارد شدند قدرت خیلی زیادی کسب کردند، دانشجوها هم همین طوری هستند اگر آن تاریخ را بررسی کرده و صبر داشته باشند باید بدانند که این رشته خیلی خوبی می‌باشد چون آیند درخشانی دارد، ولی خب باید بدانند که در کنار تلاش مضاعف باید صبر پنج الی شش ساله داشته باشند. بنابراین اگر دانشجوها بخواهند به این تخصص برسند و خوب ادامه بدهند باید مهارت کسب کنند چون درحال حاضر کسب مهارت خیلی مهم است حتی وقتی وارد بازار کار شدند باید قوانین را خوب بخوانند و مطالعات عمیق‎تری را انجام دهند چون اگر در فضای صنعت وارد شوند می‌توانند برگ‌های برنده را بدست بیاورند. چون این سلول و تکنولوژی وارد مراحل اولیه صنعتی خودش شده است بنابراین اگر در این مرحله اگر فرد موفق شود که دقیق و اصولی وارد شود باید مطمئن باشد که در آینده در بحث صنعت حرف برای گفتن خواهد داشت، چون این صنعت آینده روشنی دارد.

پیام شما به بیماران صعب العلاج چیست؟

اقدمی در آخر در پیامی به بیماران گفتند که ما اکنون در جایگاهی قرار داریم که می‌‎توانیم بدون اینکه نمایشی کار کنیم و تنها ادعا کنیم، بصورت کاملا علمی و عملی به بیمارانی که واقعا نیازمند هستند کمک کنیم، چون فضای خوبی الان وجود دارد و امیدواریم که در 10 سال آینده اتفاقات بهتری بیافتد.

پایان مطلب/.