به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، سکته مغزی ایسکمیک یک وضعیت اورژانسی است که زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به مغز به دلیل مسدود شدن یک رگ خونی کاهش می‌یابد. این بیماری می‌تواند منجر به آسیب‌های مغزی قابل توجهی شود که بسیاری از این آسیب‌ها ممکن است دائمی باشند. بر‌اساس آمارهای جهانی و بنابر اظهارات دانشمندان، سکته مغزی یکی از علل اصلی مرگ و ناتوانی در سطح جهان است. درمان‌های موجود برای سکته مغزی شامل داروهای ترومبولیتیک و روش‌های جراحی برای بازگرداندن جریان خون هستند، اما این درمان‌ها همیشه موفقیت‌آمیز نبوده و برخی از بیماران پس از درمان اولیه، همچنان با مشکلات جدی مواجه می‌شوند. سلول درمانی یک رویکرد درمانی امیدوارکننده برای سکته مغزی و سایر بیماری‌ها است. بنابراین، درمان‌های سلولی به‌عنوان یک روش نوین برای درمان سکته مغزی مورد توجه قرار گرفته‌اند. سلول‌های بنیادی می‌توانند با بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده و تحریک ترمیم مغز، به بهبود وضعیت بیماران کمک کنند. یکی از مهم‌ترین مطالعات در این زمینه، آزمایش بالینی فاز 2/3 TREASURE است که در آن اثربخشی سلول‌های بنیادی آلوژنیک MultiStem برای درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد بررسی شده است. در‌ادامه، یافته‌های این مطالعه و چالش های مرتبط با آن مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت.

جزئیات مطالعه TREASURE

آزمایش بالینی انجام شده توسط محققان، یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین مطالعات انجام‌شده در زمینه درمان سکته مغزی با سلول‌های بنیادی است. این مطالعه به‌صورت تصادفی و کنترل‌شده با دارونما اجرا شد و شامل بیمارانی می‌شد که طی 18 تا 36 ساعت پس از وقوع سکته مغزی ایسکمیک، تحت درمان با سلول‌های بنیادی MultiStem قرار گرفتند. بر‌اساس اظهارات محققان این تیم تحقیقاتی، هدف از این مطالعه، ارزیابی ایمنی و اثربخشی درمان با سلول‌های بنیادی آللوژنیک MultiStem بود. بنابر اظهارات محققان، در‌این‌مطالعه، سلول‌های MultiStem که از سلول‌های بنیادی آللوژنیک مشتق شده‌اند، به‌طور خاص برای درمان بیماری‌های عصبی طراحی شده‌اند. این سلول‌ها توانایی بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده مغزی را دارند و می‌توانند به بهبود عملکردهای عصبی کمک کنند. لازم به ذکر است که MultiStem به‌صورت تزریقی به بیماران داده شد و تأثیر آن بر عملکرد عصبی و توان‌بخشی مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج ایمنی درمان

اولین هدف هر آزمایش بالینی ارزیابی ایمنی درمان است. دراین مطالعه، نتایج نشان داد که درمان با MultiStem  هیچ عارضه جانبی جدی یا تهدیدکننده برای سلامت بیماران نداشته است. در مقایسه با گروه دارونما، هیچ تفاوت معناداری در میزان وقوع عوارض جانبی بین دو گروه مشاهده نشد. این نشان می‌دهد که استفاده از سلول‌های MultiStem  برای درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد از نظر ایمنی کاملاً قابل‌قبول است. این یافته‌ها نشان‌دهنده این هستند که سلول‌های MultiStem می‌توانند به‌عنوان درمانی ایمن برای سکته مغزی استفاده شوند. این موضوع اهمیت زیادی دارد، زیرا درمان‌های سلولی به‌طور کلی ممکن است با ریسک‌های خاصی همراه باشند و ایمنی آن‌ها باید به‌طور کامل مورد بررسی قرار گیرد.

نتایج کارآیی درمان

ارزیابی کارآیی درمان، هدف دوم مطالعه TREASURE بود. یکی از مهم‌ترین مقیاس‌ها برای ارزیابی کارآیی درمان در این مطالعه، مقیاس BI بود که میزان توانایی بیماران در انجام فعالیت‌های روزمره خود را ارزیابی می‌کند. نتایج نشان داد که بیماران گروه درمان با MultiStem به‌طور قابل‌توجهی بهبود عملکرد داشتند. به‌ویژه، بیمارانی که تحت درمان با این سلول‌ها قرار گرفته بودند، توانستند به میزان بیشتری از کمک‌های دیگران بی‌نیاز شوند و استقلال بیشتری در انجام امور روزمره خود پیدا کنند. این نتایج نشان‌دهنده بهبود عملکرد عصبی و شناختی بیماران است. از آنجا که سکته مغزی می‌تواند منجر به اختلالات حرکتی و شناختی شدید شود، بهبود در این حوزه‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

تحلیل‌های اضافی و یافته‌های ویژه                                                        ‌

در‌این‌مطالعه، تجزیه و تحلیل‌های اضافی برای ارزیابی تأثیر ویژگی‌های فردی بیماران مانند سن، جنسیت و شدت آسیب مغزی انجام شد. نتایج نشان داد که بیماران زیر 64 سال، بیشترین بهبود را در نتیجه درمان با MultiStem نشان دادند. این یافته می‌تواند به این دلیل باشد که بدن بیماران جوان‌تر به‌طور مؤثرتری می‌تواند از درمان‌های سلولی بهره‌برداری کند. علاوه‌بر‌این، بیماران با آسیب مغزی وسیع‌تر نیز به نظر می‌رسیدند که از درمان با MultiStem بیشترین بهره را بردند. طبف نظز دانشمندان این مطالعه، این مسأله می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که سلول‌های بنیادی می‌توانند در بیماران با آسیب‌های وسیع‌تر مغزی به‌ترتیب بیشتری به بازسازی و ترمیم بافت‌های مغزی کمک کنند.

چالش‌ها و محدودیت‌ها

محققان این مطالعه اظهار داشتند هر مطالعه‌ای با چالش‌ها و محدودیت‌هایی همراه است و مطالعه TREASURE نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. یکی از محدودیت‌های اصلی این مطالعه، طراحی آن بود. برای مقایسه دقیق‌تر گروه‌ها، به‌ویژه برای بیماران در سنین مختلف، نیاز به انجام تحلیل‌های آماری بیشتر و پیچیده‌تری وجود دارد. همچنین، علی‌رغم نتایج مثبت، برخی بیماران به‌طور کامل به سطح قابل‌توجهی از بهبود نرسیدند. این نکته مهم است که نشان‌دهنده این است که درمان با MultiStem  نمی‌تواند به‌طور کامل همه بیماران را به سطح عملکرد پیش از سکته بازگرداند. به‌همین‌دلیل، مطالعات بیشتری در آینده برای بهبود روش‌های درمان و شناسایی بهترین گروه‌های بیمارانی که می‌توانند از این درمان بهره‌مند شوند، لازم است.

آینده درمان سکته مغزی با سلول‌های بنیادی

نتایج مطالعه TREASURE نشان می‌دهند که درمان با سلول‌های بنیادی می‌تواند در آینده به‌عنوان یک روش درمانی مؤثر برای سکته مغزی ایسکمیک حاد به‌کار گرفته شود. این درمان‌ها می‌توانند به بازسازی بافت‌های مغزی آسیب‌دیده کمک کرده و عملکرد عصبی بیماران را بهبود بخشند. در آینده، بهینه‌سازی پروتکل‌های درمانی و انتخاب دقیق بیماران می‌تواند به افزایش اثربخشی این درمان‌ها کمک کند. تحقیقات آینده باید به‌طور خاص بر روی شناسایی ویژگی‌های بیماران که می‌توانند از درمان‌های سلولی بهره‌برداری بیشتری داشته باشند، متمرکز شود. همچنین، باید به این نکته توجه کرد که درمان‌های سلولی ممکن است نه‌تنها در کاهش آسیب‌های فوری سکته مغزی بلکه در بهبود عملکرد بلندمدت مغز نیز مؤثر باشند.

نتیجه‌گیری

مطالعه انجام شده نتایج مثبتی را در ارزیابی درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد با سلول‌های بنیادی آللوژنیک MultiStem  به‌دست آورده است. اگرچه این درمان نتوانست به‌طور کامل به سطح معناداری آماری برسد، اما نتایج نشان‌دهنده پتانسیل بالای درمان‌های سلولی در بهبود عملکرد عصبی و کاهش آسیب‌های مغزی ناشی از سکته مغزی هستند. با توجه به یافته‌های این مطالعه، درمان‌های سلولی در آینده می‌توانند به یکی از روش‌های مؤثر درمانی برای سکته مغزی ایسکمیک حاد تبدیل شوند.

پایان مطلب./