به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، بر اساس یک کارآزمایی بالینی در مراحل اولیه که در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس انجام شد، افزودن یک داروی جدید به مراقبت‌های استاندارد برای گیرندگان پیوند سلول‌های بنیادی ممکن است عوارض جانبی تهدید کننده زندگی را کاهش دهد. این کارآزمایی نشان داد که بیماران تحت درمان برای سرطان‌های مختلف خون، داروی مورد بررسی، به نام ایتاسیتینیب، را تحمل کردند و نرخ‌های کمتر از حد انتظار بیماری پیوند در مقابل میزبان (GvHD) را تجربه کردند که در آن سلول‌های بنیادی اهداکننده به بافت‌های سالم بیمار حمله می‌کنند. این یافته‌ها در نشریه Blood Journal منتشر شده است.

پیش زمینه

ایتاسیتینیب (Itacitinib) یک داروی خوراکی است که به‌عنوان مهارکننده انتخابی جانوس کیناز 1 (JAK1) شناخته می‌شود. این دارو در درمان برخی بیماری‌های خودایمنی و سرطان‌ها استفاده می‌شود. با هدف قرار دادن و مهار کردن فعالیت JAK1، ایتاسیتینیب می‌تواند به کاهش التهاب و تعدیل پاسخ‌های ایمنی غیرطبیعی کمک کند. این دارو به‌ویژه در درمان برخی از بیماری‌های غیراستروئیدی نظیر آرتریت روماتوئید و بیماری‌های لنفوم استفاده می‌شود. عملکرد ایتاسیتینیب در مهار فعالیت JAK1 به این صورت است که از انتقال سیگنال‌های مرتبط با التهاب و پاسخ ایمنی جلوگیری می‌کند. این کار باعث کاهش التهاب و تسکین علائم ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید می‌شود. علاوه بر آن، ایتاسیتینیب در درمان بیماری‌های خاصی که سیستم ایمنی بدن در آن‌ها به‌طور غیرطبیعی فعال می‌شود، مؤثر است. ایتاسیتینیب به‌طور خاص در درمان بیماران مبتلا به لنفوم سلول T بزرگ‌ سلولی و سایر انواع لنفوم استفاده می‌شود. این دارو از آن جهت مهم است که به‌عنوان یک درمان هدفمند، به جای استفاده از درمان‌های شیمی‌درمانی سنتی، می‌تواند سلول‌های سرطانی را با دقت بیشتری هدف قرار دهد و عوارض جانبی کمتری ایجاد کند. این دارو در برخی موارد می‌تواند به‌عنوان جایگزین مناسب برای داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) استفاده شود و به‌ویژه در بیمارانی که به داروهای استروئیدی پاسخ نمی‌دهند یا عوارض جانبی شدیدی از آن‌ها دارند، مفید است.

درباره مطالعه

نویسنده ارشد جان اف. دی پرسیو، دارا دکترا از دانشگاه ویرجینیا و پروفسور شاغل در مرکز پزشکی ای. سام جی گلمن می‌گوید :"ما شاهد GvHD شدید نبودیم و میزان عود در این بیماران پرخطر کمتر از حد انتظار بود. نرخ GvHD پایین و عود کم باعث بقای بسیار دلگرم کننده برای بیماران در این مطالعه شد. این نتایج اولیه قانع کننده است، و ما امیدواریم که یک آزمایش بالینی کنترل شده تصادفی بزرگتر را انجام دهیم تا بتوانیم اثربخشی را ارزیابی کنیم." این کارآزمایی فاز اول که در مرکز سرطان سایتمن، مستقر در بیمارستان Barnes-Jewish و مرکز پزشکی واشو انجام شد، شامل بیمارانی می‌شد که پیوند سلول‌های بنیادی خاصی، به نام  نیمه همسان را دریافت کردند که در آن نیمی از پروتئین‌های کلیدی سیستم ایمنی بیمار را دریافت می‌کنند که، با سلول‌های بنیادی اهدا کننده مطابقت دارد. پیوند سلول‌های بنیادی درمان استاندارد برای انواع مختلفی از سرطآن‌های خون مانند لوسمی و لنفوم است. اهداکننده سلول‌های بنیادی کاملاً منطبق برای بیماران پیوند سلول‌های بنیادی ترجیح داده می‌شود زیرا خطر ابتلا به بیماری پیوند در مقابل میزبان را کاهش می‌دهد. اما جذب چنین اهداکننده‌ای اغلب دشوار است و جستجوی یک اهداکننده می تواند درمان را به تاخیر بیندازد. والدین یا فرزند بیمار به طور خودکار اهداکننده نیمه همسان هستند و خواهر و برادر در 50 درصد مواقع به صورت نیمه همسان هستند، که یافتن این اهداکنندگان را برای اکثر بیماران بسیار آسان‌تر می‌کند. پیوند سلول‌های بنیادی نیمه‌بازی در دهه گذشته رایج‌تر شده است، زیرا درمآن‌های کاهش بیماری پیوند در مقابل میزبان بهبود یافته است و چنین پیوندهایی را ایمن‌تر می‌کند. دی پرسیو گفت: "پیوندهای نیمه همسان در سال‌های اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است، بنابراین بهبود ایمنی و اثربخشی این روش یک هدف بزرگ است و این پتانسیل را دارد که بر تعداد زیادی از بیماران تاثیر بگذارد."

نتایج مطالعه

این کارآزمایی شامل 42 بیمار بود که اکثر آن‌ها مبتلا به لوسمی میلوئید حاد، لوسمی لنفوبلاستیک حاد یا سندرم میلودیسپلاستیک و سایر سرطان‌های خون نادر بودند. همه بیماران در این مطالعه، ایتاسیتینیب را قبل از پیوند و به مدت 4-6 ماه پس از پیوند، علاوه بر مراقبت‌های استاندارد برای پیشگیری از بیماری پیوند در مقابل میزبان، دریافت کردند. هیچ یک از 42 بیمار در 180 روز اول پس از پیوند به بیماری شدید (درجه 3 یا 4) پیوند در مقابل میزبان مبتلا نشدند. در این مطالعه هیچ گروه کنترلی وجود نداشت که برای ارزیابی ایمنی و نه اثربخشی درمان طراحی شده بود. به گفته محققان، حتی در این صورت، داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که 10 تا 15 درصد از بیماران با درمان استاندارد بیماری شدید پیوند در مقابل میزبان را تجربه می‌کنند. بنابراین، از نظر آماری، چهار تا شش بیمار در این حجم نمونه انتظار می‌رود که به اشکال شدید بیماری مبتلا شوند. پس از یک سال، 89 درصد از بیماران بیماری مزمن پیوند در مقابل میزبان نداشتند. دو بیمار در همان زمان دچار بیماری مزمن پیوند در مقابل میزبان متوسط ​​یا شدید شدند و با درمآن‌های اضافی تحت درمان قرار گرفتند. بقای کلی در یک سال 80درصد بود. این در حد بالایی است که معمولاً در چنین بیمارانی مشاهده می‌شود، که بقای آن‌ها می تواند از 60 تا 80 درصد در یک سال متغیر باشد. داروی مورد بررسی ایتاسیتینیب یکی از چندین مهارکننده JAK است که به دلیل پتانسیل آن‌ها برای جلوگیری از بیماری پیوند در مقابل میزبان قبل از پیوند سلول‌های بنیادی داده می‌شود، که استفاده جدیدی برای این درمان است. مهارکننده‌های JAK با مسدود کردن فعالیت آنزیم‌های خاصی که به التهاب کمک می‌کنند، عمل می‌کنند.

نتیجه گیری

رمزی عبود، نویسنده اول، پزشک و استادیار پزشکی در بخش انکولوژی در مرکز واشو می‌گوید: " برخی دیگر از داروهای مهارکننده JAK قبلاً توسط سازمان غذا و دارو برای درمان بیماری حاد و مزمن پیوند در مقابل میزبان پس از ایجاد آن تأیید شده اند. ما علاقه مندیم این داروها را به عنوان راهی احتمالی برای جلوگیری از بیماری پیوند در مقابل میزبان با دادن آن‌ها قبل از پیوند بررسی کنیم. ما گمان می‌کنیم که مهارکننده‌های JAK در پیشگیری از این عارضه جانبی تهدید کننده زندگی پیوند سلول‌های بنیادی نقش داشته باشند. ما و گروه‌های دیگر این نوع داروها را در آزمایشات بالینی با استفاده از رویکردهای مختلف ارزیابی می‌کنیم. این مطالعه دلگرم کننده است و ما انتظار داریم در سال‌های آینده بیشتر در مورد بهترین روش استفاده از این استراتژی‌های پیشگیری بدانیم."

پایان مطلب./