به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، زایمان زودرس خود به خودی (sPTB) به وضعیتی اشاره دارد که در آن زایمان قبل از هفته ۳۷ بارداری و بدون مداخله پزشکی آغاز می‌شود. این پدیده یکی از عوامل مهم مرگ و میر و عوارض نوزادی در سراسر جهان است و می‌تواند عواقب کوتاه‌مدت و بلندمدت قابل توجهی برای نوزاد داشته باشد. زایمان زودرس به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: زایمان زودرس ناشی از مداخله پزشکی (به دلیل مشکلاتی مانند پره‌اکلامپسی یا محدودیت رشد داخل رحمی) و زایمان زودرس خود به خودی (sPTB) که بدون مداخله و به‌طور طبیعی رخ می‌دهد. علل زایمان زودرس خود به خودی چندعاملی است و می‌تواند شامل عفونت‌های رحمی، التهاب مزمن، نارسایی دهانه رحم، استرس شدید، بارداری‌های چندقلویی، و عوامل ژنتیکی باشد. در یک دیدگاه اخیر منتشر شده در نشریه PLOS Medicine، محققان در مورد پیامدهای زایمان سزارین (C-section) در حین زایمان برای زایمان‌های زودرس در حاملگی‌های بعدی بحث کردند. محققان در این بررسی، ارتباط بین سزارین در حین زایمان و زایمان زودرس مکرر یا از دست دادن جنین در اواسط سه ماهگی در بارداری‌های بعدی را پیشنهاد می‌کنند که احتمالاً به دلیل آسیب دهانه رحم است.

افزایش نرخ سزارین

نرخ سزارین در دهه‌های گذشته در سراسر جهان به طور پیوسته افزایش یافته است. از سال 1990 تا 2014، نرخ سزارین جهانی 12.4 درصد افزایش یافت. در انگلستان، شیوع حتی بیشتر است، به طوری که بیش از یک سوم زنان با سزارین زایمان می‌کنند. از این تعداد، تقریباً 24 درصد روش‌های اورژانسی هستند و 5 درصد زمانی انجام می‌شوند که دهانه رحم به طور کامل باز شود. در آمریکای شمالی، میزان سزارین با اتساع کامل 44 درصد در دهه گذشته افزایش یافته است. عوامل متعددی در این روند نقش دارند، از جمله تغییر در شیوه‌های آموزشی بالینی و حرفه‌ای، ترس‌های مربوط به دعوی قضایی، و انتظارات فرهنگی و اجتماعی در حال تکامل. در حالی که سزارین می‌تواند در طول عوارض بارداری نجات دهنده باشد، افزایش استفاده از آن، به ویژه در شرایط اضطراری، نگرانی‌هایی را در مورد پیامدهای طولانی مدت آن برای سلامت مادر و جنین ایجاد می‌کند.

پیامدهای آینده برای بارداری

اقدامات اورژانسی، به ویژه آن‌هایی که در اواخر زایمان هستند، با پیامدهای نامطلوب در بارداری‌های آینده مرتبط هستند. مطالعات مشاهده ای ارتباط قوی بین سزارین حین زایمان و افزایش خطر زایمان زودرس خود به خودی (sPTB) و از دست دادن بارداری در اواسط سه ماهه را نشان می‌دهد. اگر اتساع دهانه رحم در زمان جراحی بیشتر باشد و زمانی که اتساع کامل انجام شده باشد به اوج خود می‌رسد، این خطرات به ویژه مشخص می‌شود. برای اکثر زنانی که در حین زایمان تحت عمل سزارین قرار می‌گیرند، خطر زایمان زودرس در بارداری آینده کم است (کمتر از 5 درصد). با این حال، زنانی که زایمان زودرس را بعد از سزارین حین زایمان تجربه می‌کنند، احتمالاً در بارداری‌های بعدی با زایمان زودرس مکرر مواجه می‌شوند. در یک تجزیه و تحلیل اخیر، محققان دریافتند زنانی که در حین زایمان سزارین شده و بعداً زایمان زودرس را تجربه کردند، 2.7 برابر بیشتر از زنان دارای سایر عوامل خطرزای زایمان زودرس، خطر عود sPTB را داشتند. هنگام در نظر گرفتن ضررهای اواسط سه ماهه، خطر نسبی به 5.65 افزایش یافت. در این گروه، 54 درصد از زنانی که زایمان زودرس را به دنبال سزارین حین زایمان تجربه کردند، پس از آن زایمان زودرس داشتند که این میزان به طور قابل‌توجهی بیشتر از سایر گروه‌های پرخطر بود.

آسیب دهانه رحم یک عامل کلیدی است

ارتباط مشاهده شده بین سزارین حین زایمان، sPTB و از دست دادن اواسط سه ماهه ممکن است با آسیب دهانه رحم در طول جراحی توضیح داده شود. دهانه رحم نقش اساسی در جلوگیری از زایمان زودرس دارد. مداخلات جراحی در مراحل پیشرفته زایمان اغلب شامل برش‌هایی در نزدیکی یا داخل بافت دهانه رحم است که احتمال تروما را افزایش می‌دهد. با پیشرفت زایمان، سر جنین به داخل لگن پایین می‌آید و زایمان جراحی را دشوارتر می‌کند. این می‌تواند منجر به خطر بیشتر آسیب دهانه رحم به دلیل اکستنشن جراحی، بخیه یا عفونت شود که یکپارچگی دهانه رحم را به خطر می اندازد. تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته، مانند سونوگرافی ترانس واژینال (TVUS)، بینش بیشتری در مورد نقش آسیب دهانه رحم ارائه می‌دهد. اسکارهای سزارین اغلب به صورت اختلال در دیواره رحم قابل مشاهده است.

مداخلات مرسوم و رویکردهای جایگزین

مداخلات استاندارد برای پیشگیری از sPTB، مانند سرکلاژ ترانس واژینال (TVC)، در بین زنانی که قبل از زایمان سزارین شده‌اند، مؤثر نیستند. در TVC، در اوایل بارداری بخیه ای در دهانه رحم گذاشته می‌شود تا خطر زایمان زودرس را کاهش دهد. با این حال، در زنانی که قبل از زایمان سزارین شده‌اند، میزان شکست TVC بالاست. یک مطالعه نشان داده که احتمال زایمان این زنان قبل از هفته 30 بارداری، 10 برابر بیشتر از زنان دارای سایر عوامل خطر است. در همان تجزیه و تحلیل، 46درصد از زنانی که قبل از زایمان سزارین و TVC داشتند، sPTB یا از دست دادن اواسط سه ماهه را تجربه کردند. برای زنان مبتلا به آسیب دهانه رحم ناشی از سزارین حین زایمان، سرکلاژ ترانس شکمی (TAC) ممکن است یک جایگزین موثر باشد. TAC بافت آسیب دیده دهانه رحم را دور می زند و محافظت بهتری نسبت به TVC ارائه می‌دهد. یک مطالعه کوهورت گذشته نگر نشان داد که TAC به طور قابل توجهی نرخ sPTB را قبل از 30 هفته در مقایسه با TVC کاهش می‌دهد (نسبت شانس 0.09). این نشان می‌دهد که TAC می‌تواند یک گزینه ارزشمند برای زنان با سابقه سزارین حین زایمان، به ویژه آن‌هایی که زایمان زودرس مکرر دارند، باشد.

نتیجه گیری

سزارین رایج ترین عمل جراحی در سراسر جهان است که تقریباً یک چهارم زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پتانسیل آسیب دهانه رحم در حین زایمان سزارین و پیامدهای آن برای حاملگی‌های آینده نیاز به استراتژی‌های مدیریتی مناسب را نشان می‌دهد. پزشکان و بیماران باید این خطرات را بشناسند و با یکدیگر در تصمیم گیری مشترک برای اطمینان از نتایج بهتر مادر و جنین همکاری کنند. ارتباط بین سزارین حین زایمان، از دست دادن اواسط سه ماهه بارداری و sPTB یک مشکل بالینی در حال ظهور را برجسته می‌کند. با شیوع فزاینده سزارین حین زایمان، نیاز فوری به رسیدگی به این موضوع از طریق بهبود آموزش در زایمان ابزاری و مدیریت زایمان وجود دارد. همچنین برای درک بهتر مکانیسم‌های ایجاد آسیب دهانه رحم و توسعه استراتژی‌هایی برای به حداقل رساندن آسیب، تحقیقات بیشتری لازم است. پروتکل‌های تصویربرداری بهبودیافته می‌تواند نقش مهمی‌در شناسایی زنان در معرض خطر و هدایت تصمیم‌های درمانی ایفا کند. علاوه بر این، ارزیابی اثربخشی مداخلات، مانند TAC، در پیشگیری از پیامدهای نامطلوب می‌تواند دستورالعمل‌های بالینی آینده را ارائه دهد.

پایان مطلب./