به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اختلال عصبی‌تکاملی است که تأثیرات گسترده‌ای بر رشد و تعاملات اجتماعی کودکان دارد. این اختلال معمولاً با مشکلاتی در ارتباطات اجتماعی، تعاملات غیرکلامی و الگوهای رفتاری تکراری مشخص می‌شود. با اینکه علت دقیق اوتیسم هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی می‌تواند در بروز آن مؤثر باشد. به‌طور ویژه، مطالعات اخیر نشان می‌دهند که محیط‌های چندزبانه ممکن است تأثیرات مهمی بر کودکان مبتلا به اوتیسم بگذارند، به‌ویژه در زمینه مهارت‌های اجرایی و علائم اصلی این اختلال. در ادامه، به بررسی جدیدترین یافته‌ها در این زمینه پرداخته و تأثیرات چندزبانه بودن بر مهارت‌های شناختی و اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم  مورد بحث قرار خواهدگرفت.

اوتیسم: علائم، علل و درمان‌ها

اختلال طیف اوتیسم (ASD) مجموعه‌ای از اختلالات عصبی‌تکاملی است که با مشکلاتی در تعاملات اجتماعی، ارتباطات کلامی و غیرکلامی، و رفتارهای محدود و تکراری مشخص می‌شود. علائم این اختلال می‌توانند از یک کودک به کودک دیگر متفاوت باشند، اما در اکثر موارد، مشکلات در تعاملات اجتماعی و ارتباطات یکی از ویژگی‌های برجسته آن است. بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است نتوانند به‌طور مؤثر ارتباط برقرار کنند، احساسات دیگران را درک کنند یا پاسخ‌های اجتماعی مناسبی بدهند. این مشکلات می‌توانند در زندگی روزمره آن‌ها اختلال ایجاد کنند و به‌ویژه در محیط‌های اجتماعی یا آموزشی چالش‌های زیادی به وجود آورند. علت دقیق اوتیسم همچنان در حال تحقیق است، اما دانشمندان معتقدند که عوامل ژنتیکی و محیطی به‌طور هم‌زمان در بروز این اختلال نقش دارند. به‌ویژه، تغییرات ژنتیکی که بر توسعه مغز تأثیر می‌گذارند، می‌توانند به بروز این اختلال کمک کنند. همچنین، برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که محیط‌های پر استرس یا عواملی مانند آلودگی هوا می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به اوتیسم نقش داشته باشند.

درمان‌های موجود برای اوتیسم معمولاً شامل مداخلات رفتاری و درمان‌های گفتار و زبان هستند. درمان‌های رفتاری مانند درمان تحلیلی رفتار کاربردی (ABA) می‌توانند به کودکان کمک کنند تا رفتارهای اجتماعی خود را بهبود بخشند و توانایی‌های ارتباطی‌شان را توسعه دهند. همچنین، برخی از داروها برای کمک به کاهش علائم خاص اوتیسم مانند مشکلات توجه، اضطراب یا رفتارهای تکراری استفاده می‌شوند.

تأثیر چندزبانه بودن بر مهارت‌های اجرایی و علائم اوتیسم

چندزبانه بودن به توانایی یادگیری و استفاده از دو یا چند زبان به‌طور هم‌زمان اطلاق می‌شود. در سال‌های اخیر، تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که چندزبانه بودن می‌تواند مزایای شناختی زیادی داشته باشد. به‌ویژه، در زمینه مهارت‌های اجرایی، که شامل توانایی مدیریت توجه، مهار خود، و تغییر بین وظایف است، کودکان دوزبانه یا چندزبانه اغلب عملکرد بهتری دارند.

مطالعه‌ای که توسط محققان در سال 2024 منتشر شد، تأثیر چندزبانه بودن بر مهارت‌های اجرایی و علائم اصلی اوتیسم را بررسی کرده است. این تحقیق نشان داد که کودکان چندزبانه به‌طور کلی مهارت‌های اجرایی بهتری دارند نسبت به کودکان تک‌زبانه. مهارت‌های اجرایی شامل توانایی در مدیریت توجه، تغییر وظایف و مهار رفتارهای ناخوشایند می‌شود. در کودکان مبتلا به اوتیسم که معمولاً با مشکلاتی در این زمینه‌ها مواجه هستند، مهارت‌های اجرایی به‌ویژه در محیط‌های چندزبانه به‌طور قابل توجهی بهبود یافته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهند که دوزبانه بودن ممکن است باعث بهبود انعطاف‌پذیری شناختی، مهار عاطفی و توانایی مدیریت رفتارهای تکراری در کودکان مبتلا به اوتیسم شود. علاوه‌بر‌این، چندزبانه بودن می‌تواند به کاهش برخی از علائم اصلی اوتیسم کمک کند. یکی از مشکلات رایج در کودکان مبتلا به اوتیسم، مشکلات در برقراری ارتباط اجتماعی است. این کودکان معمولاً نمی‌توانند به‌طور مؤثر با دیگران ارتباط برقرار کنند و گاهی اوقات درک صحیحی از احساسات یا نیازهای دیگران ندارند. با‌‌این‌حال، در تحقیقاتی که بر روی کودکان دوزبانه انجام شده است، مشاهده شده که این کودکان در تعاملات اجتماعی و ارتباطات غیرکلامی عملکرد بهتری دارند. ممکن است این به دلیل تجربه چندزبانه بودن و مواجهه با مجموعه‌ای از رفتارها و نشانه‌های اجتماعی در زبان‌های مختلف باشد.

تأثیر مثبت چندزبانه بودن بر مهارت‌های زبانی و اجتماعی

کودکان دوزبانه به دلیل اینکه باید دو زبان را به‌طور هم‌زمان مدیریت کنند، معمولاً از مهارت‌های شناختی و زبانی پیشرفته‌تری برخوردارند. این موضوع به‌ویژه در کودکان مبتلا به اوتیسم مهم است، زیرا مشکلات زبانی یکی از ویژگی‌های برجسته این اختلال است. در حقیقت، تحقیقاتی که بر روی کودکان مبتلا به اوتیسم و دوزبانه بودن انجام شده‌اند نشان می‌دهند که این کودکان ممکن است در مهارت‌های زبانی و اجتماعی عملکرد بهتری نسبت به همتایان تک‌زبانه خود داشته باشند. مطالعه‌ای که قبلا توسط پژوهشگران در این زمینه منتشر شد، به بررسی تأثیر دوزبانه بودن بر مهارت‌های اجرایی و زبانی در کودکان مبتلا به اوتیسم پرداخته بود. این تحقیق نشان داد که کودکان دوزبانه نسبت به کودکان تک‌زبانه در زمینه‌های مختلفی از جمله دقت در توجه، توانایی مدیریت احساسات و رفتارهای اجتماعی بهبود یافته‌اند. همچنین، این کودکان معمولاً قادرند در موقعیت‌های اجتماعی پیچیده‌تر عملکرد بهتری داشته باشند.

چالش‌های مربوط به چندزبانه بودن کودکان مبتلا به اوتیسم

با‌اینکه نتایج بسیاری از تحقیقات نشان می‌دهند که چندزبانه بودن می‌تواند مزایای زیادی برای کودکان مبتلا به اوتیسم داشته باشد، هنوز نگرانی‌هایی در مورد آن وجود دارد. برخی از متخصصان بر این باورند که کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در یادگیری زبان‌های مختلف دچار سردرگمی شوند یا نتوانند به‌درستی بین زبان‌ها تغییر کنند. همچنین، برخی از والدین نگرانند که چندزبانه بودن ممکن است باعث تأخیر در یادگیری زبان یا مشکلات اضافی در فرآیندهای شناختی کودک شود. با‌این‌حال، بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که این نگرانی‌ها بی‌اساس هستند. در حقیقت، تحقیقات نشان می‌دهند که بسیاری از کودکان دوزبانه می‌توانند به‌طور مؤثر هر دو زبان را یاد بگیرند، حتی اگر یکی از زبان‌ها برای آن‌ها زبان اصلی نباشد. علاوه‌بر‌این، مزایای شناختی ناشی از چندزبانه بودن می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی بر مهارت‌های اجرایی و اجتماعی آن‌ها داشته باشد.

نتیجه‌گیری

در نهایت، مطالعات جدید نشان می‌دهند که چندزبانه بودن می‌تواند تأثیرات مثبت قابل توجهی بر مهارت‌های اجرایی و علائم اصلی اختلال طیف اوتیسم داشته باشد. این یافته‌ها تأکید می‌کنند که والدین و متخصصان باید از مزایای شناختی و اجتماعی متعدد یادگیری زبان‌های مختلف برای کودکان مبتلا به اوتیسم بهره‌برداری کنند و در عین حال نگرانی‌های نادرست در مورد تأثیرات منفی آن را کاهش دهند. در‌مجموع، این تحقیقات به‌طور مؤکدی نشان می‌دهند که چندزبانه بودن می‌تواند به‌عنوان یک ابزار شناختی و اجتماعی مؤثر برای بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا به اوتیسم عمل کند.

پایان مطلب./