به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، سرطان کولورکتال (CRC) یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در سراسر جهان است. اگرچه درمان‌های استاندارد شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، موفقیت‌های چشمگیری در بهبود بیماران داشته‌اند، اما خطر عود بیماری همچنان یک چالش اساسی است. مطالعات اخیر، به بررسی این موضوع پرداخته‌اند که آیا آسپرین، یک داروی ساده و در دسترس، می‌تواند به پیشگیری از عود سرطان کولورکتال و بهبود بقا در این بیماران کمک کند.

طراحی و اهداف تحقیق

مطالعه ASCOLT، که یک کارآزمایی بالینی بین‌المللی و چندمرکزی بود، به‌عنوان یکی از گسترده‌ترین تحقیقات در زمینه بررسی اثر آسپرین در سرطان کولورکتال شناخته می‌شود. در‌این‌مطالعه، بیش از ۱۵۰۰ بیمار مبتلا به سرطان کولورکتال از ۱۰ کشور جهان شرکت کردند. این بیماران که همگی درمان‌های استاندارد سرطان شامل جراحی و شیمی‌درمانی را پشت سر گذاشته بودند، به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه به مدت سه سال روزانه ۲۰۰ میلی‌گرم آسپرین دریافت کردند و گروه دیگر دارونما مصرف کردند. هدف اصلی این تحقیق بررسی بقای بدون بیماری (DFS) و بقای کلی (OS) در میان بیماران بود. همچنین پژوهشگران به دنبال پاسخ به این سؤال بودند که آیا آسپرین می‌تواند به‌عنوان یک درمان کمکی، خطر عود سرطان یا مرگ‌ومیر ناشی از آن را کاهش دهد یا خیر.

نتایج مطالعه برای بررسی تاثیر آسپیرین بر بیماران

بر اساس نتایج منتشرشده، بقای بدون بیماری در گروه آسپرین ۷۷ درصد و در گروه دارونما ۷۵ درصد گزارش شد. این تفاوت اگرچه از لحاظ آماری معنادار نبود، اما کاهش جزئی خطر عود را به نفع گروه آسپرین نشان داد. همچنین، در بقای کلی، تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد. نکته مثبت این بود که عوارض جانبی مصرف آسپرین در بیماران بسیار کم بود و اکثریت بیماران به‌خوبی این دارو را تحمل کردند. این امر نشان می‌دهد که حتی در صورت نبود اثربخشی قطعی، استفاده از آسپرین عوارض جانبی جدی برای بیماران ایجاد نمی‌کند.

اهمیت زیست‌نشانگرها در تأثیر آسپرین

هم‌زمان با مطالعه قبلی، تحقیقات دیگری بر روی تأثیر آسپرین در زیرگروه‌های خاصی از بیماران متمرکز شد. این مطالعه نشان داد که ویژگی‌های ژنتیکی و مولکولی تومور می‌تواند نقش کلیدی در پاسخ بیماران به آسپرین داشته باشد. به‌طور خاص، بیماران دارای جهش ژن PIK3CA یا بیان بالای COX-2 در تومورهایشان، احتمالاً از مصرف آسپرین بهره‌مند می‌شوند. جهش  PIK3CA باعث فعال شدن مسیرهای سیگنال‌دهی مرتبط با رشد سرطان می‌شود، و آسپرین با مهار فعالیت COX-2 می‌تواند این مسیرها را سرکوب کند. این یافته‌ها بر اهمیت بررسی دقیق‌تر زیست‌نشانگرها برای شناسایی بیمارانی که از این درمان سود می‌برند، تأکید می‌کند.

نقش التهاب در سرطان کولورکتال و تأثیر آسپرین

یکی از دلایل احتمالی تأثیر آسپرین در برخی بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال، نقش ضدالتهابی این دارو است. سرطان کولورکتال، به‌ویژه در مراحل پیشرفته، ارتباط نزدیکی با التهاب مزمن در محیط تومور دارد. آسپرین با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز (COX) که در تولید پروستاگلاندین‌ها نقش دارد، می‌تواند التهاب را کاهش دهد و در نتیجه محیط مناسبی برای رشد تومور ایجاد نکند. این مکانیسم ممکن است به‌ویژه در بیمارانی که سطح بالای COX-2 در تومورهای خود دارند، مؤثر باشد. بررسی دقیق‌تر این مسیرهای التهابی می‌تواند به توسعه داروهای هدفمندتر برای بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال کمک کند.

آسپرین و پیشگیری اولیه از سرطان کولورکتال

یکی دیگر از جنبه‌های مهم استفاده از آسپرین که در تحقیقات اخیر برجسته شده است، نقش آن در پیشگیری اولیه از سرطان کولورکتال در افراد پرخطر است. مطالعات اپیدمیولوژیک پیشین نشان داده‌اند که مصرف طولانی‌مدت آسپرین با کاهش خطر ابتلا به پولیپ‌های پیش‌سرطانی در روده بزرگ همراه است. این پولیپ‌ها معمولاً به‌عنوان مرحله اولیه در مسیر پیشرفت سرطان کولورکتال شناخته می‌شوند. بنابراین، مصرف آسپرین می‌تواند به‌عنوان یک راهکار پیشگیرانه برای افرادی که سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا عوامل خطر ژنتیکی دارند، در نظر گرفته شود. البته این مزایا باید در برابر خطر عوارض جانبی، به‌ویژه خونریزی گوارشی، مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد.

ترکیب آسپرین با درمان‌های نوین سرطان کولورکتال

یکی از حوزه‌های در حال پیشرفت در درمان سرطان کولورکتال، بررسی تأثیر ترکیب آسپرین با درمان‌های نوین مانند ایمونوتراپی و درمان‌های هدفمند مولکولی است. برخی تحقیقات اولیه نشان داده‌اند که اثرات ضدالتهابی و سرکوب‌کننده مسیرهای مرتبط با رشد تومور توسط آسپرین می‌تواند پاسخ به درمان‌های مدرن را بهبود بخشد. برای‌مثال، مهار التهاب ممکن است محیطی مناسب‌تر برای فعالیت سلول‌های ایمنی در مقابله با تومور ایجاد کند. این رویکرد ترکیبی نه‌تنها می‌تواند اثربخشی درمان‌ها را افزایش دهد، بلکه ممکن است به کاهش دوز و عوارض جانبی داروهای گران‌قیمت‌تر کمک کند. پژوهش‌های بیشتر در این زمینه می‌تواند راهکارهای جدید و مؤثری برای بیماران فراهم کند.

چالش‌ها و محدودیت‌های مطالعات موجود

اگرچه مطالعات انجام شده در زمینه آسپیرین و تحقیقات مشابه اطلاعات ارزشمندی ارائه کردند، اما هنوز برخی سؤالات بی‌پاسخ باقی مانده است. یکی از چالش‌های اصلی این است که پاسخ به آسپرین در همه بیماران یکسان نیست و عوامل متعددی مانند تفاوت‌های ژنتیکی، نوع تومور و حتی تفاوت‌های جمعیتی ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد. برای‌مثال، مطالعه ASCOLT عمدتاً بر بیماران آسیایی متمرکز بود، در‌حالی‌که سایر مطالعات جمعیت‌های متنوع‌تری را بررسی کرده بودند. علاوه‌بر‌این، دوز و مدت‌زمان مصرف آسپرین نیز می‌تواند بر نتایج نهایی تأثیرگذار باشد.

آینده آسپرین در درمان سرطان کولورکتال

مطالعات بیشتری برای درک بهتر تأثیر آسپرین در سرطان کولورکتال مورد نیاز است. کارآزمایی‌هایی مانند Add-Aspirin و ASPIRIN که در حال انجام هستند، تلاش می‌کنند به سؤالاتی نظیر دوز مناسب، مدت‌زمان مصرف و ارتباط زیست‌نشانگرها با پاسخ به درمان پاسخ دهند. پژوهشگران امیدوارند که نتایج این مطالعات بتواند به شناسایی بیمارانی که بیشترین سود را از آسپرین می‌برند کمک کند. اگر این تحقیقات بتوانند اثربخشی قطعی آسپرین را تأیید کنند، این داروی ارزان و در دسترس می‌تواند به یک ابزار مهم در پیشگیری از عود سرطان کولورکتال تبدیل شود.

نتیجه‌گیری: گامی به‌سوی پزشکی دقیق‌تر

مطالعات اخیر نشان می‌دهند که اگرچه آسپرین ممکن است به‌عنوان یک درمان کمکی برای همه بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال مناسب نباشد، اما می‌تواند برای زیرگروه‌های خاصی از بیماران با ویژگی‌های زیستی خاص مفید باشد. این یافته‌ها بر اهمیت پزشکی دقیق تأکید دارند؛ رویکردی که در آن درمان‌ها بر اساس ویژگی‌های ژنتیکی و زیستی هر بیمار شخصی‌سازی می‌شوند. در‌نهایت، پیشرفت در درک تأثیر آسپرین می‌تواند نه‌تنها برای بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال، بلکه برای بسیاری از بیماران سرطانی دیگر نیز امیدبخش باشد. مطالعات در حال انجام، مسیر روشنی را برای آینده استفاده از این داروی ساده و مؤثر نشان می‌دهند.

پایان مطلب./