به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، متفورمین، داروی مورد استفاده برای درمان دیابت نوع 2، اخیراً به عنوان یک عامل با پتانسیل تأثیر مثبت بر روی سرطان‌ها، از جمله سرطان تخمدان، مطرح شده است. این دارو با کاهش تولید گلوکز در کبد و افزایش حساسیت به انسولین عمل می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که متفورمین می‌تواند فرآیندهای آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی) و فروسپتوز (مرگ وابسته به آهن) را در سلول‌های سرطانی القا کند. مکانیسم‌های اثر متفورمین شامل کاهش سطح آدنوزین تری‌فسفات (ATP) و افزایش تولید گونه‌های واکنشی اکسیژن (ROS) است که به استرس اکسیداتیو و در نتیجه مرگ سلولی منجر می‌شود. با کاهش ATP و ایجاد شرایط نامطلوب برای سلول‌های سرطانی، متفورمین می‌تواند فعال‌سازی مسیرهای سیگنال‌دهی مرتبط با مرگ سلولی را تسهیل کند. به طور کلی، این دارو با تأثیر بر مکانیزم‌های انرژی و سیگنال‌دهی می‌تواند به عنوان یک گزینه درمانی امیدوارکننده در مقابله با سرطان تخمدان در نظر گرفته شود و نیاز به تحقیقات بیشتر به منظور درک بهتر اثرات و مکانیسم‌های آن دارد.
مقدمه 
متفورمین یک داروی شناخته شده است که به‌طور عمده برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می‌شود. این دارو با کاهش تولید گلوکز در کبد و افزایش حساسیت به انسولین عمل می‌کند. با این حال، تحقیقات اخیر نشان داده است که متفورمین می‌تواند تأثیرات مثبتی بر روی انواع مختلف سرطان‌ها، از جمله سرطان تخمدان داشته باشد. یکی از مکانیسم‌هایی که متفورمین می‌تواند از طریق آن به درمان سرطان کمک کند، القای آپوپتوز و فروسپتوز در سلول‌های سرطانی است.
آپوپتوز
آپوپتوز یک فرآیند برنامه‌ریزی‌شده است که به سلول‌ها اجازه می‌دهد به‌طور خودبه‌خود و بدون ایجاد التهاب یا آسیب به بافت‌های اطراف، بمیرد. این فرآیند در حفظ تعادل سلولی و جلوگیری از تکثیر غیرقابل کنترل سلول‌ها اهمیت دارد. در انواع مختلف سرطان، مکانیسم‌های آپوپتوز اغلب مختل می‌شوند، که منجر به ادامه حیات سلول‌های سرطانی و رشد تومور می‌شود.
فروسپتوز
فروسپتوز یک نوع خاص از مرگ سلولی است که وابسته به آهن است و با استرس اکسیداتیو و تجمع لیپیدهای پراکسیده مرتبط می‌باشد. این نوع مرگ سلولی معمولاً در شرایطی که سلول‌ها تحت تنش‌های محیطی قرار دارند، مانند کمبود مواد مغذی یا نقص در اکسیژن، رخ می‌دهد. فروسپتوز به‌عنوان یک مسیر جدید در کشف درمان‌های ضدسرطان مورد توجه قرار گرفته است.
تأثیر متفورمین بر سلول‌های سرطان تخمدان
تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که متفورمین، داروی رایج در درمان دیابت نوع 2، می‌تواند تأثیرات مثبتی بر روی سلول‌های سرطانی، به ویژه در سرطان تخمدان، داشته باشد. یکی از مکانیسم‌های اصلی اثر متفورمین، القای فرآیندهای آپوپتوز و فروسپتوز در این سلول‌ها است. در شرایطی که سلول‌های سرطانی با کمبود گلوکز یا اکسیژن مواجه می‌شوند، متفورمین به‌طور خاص می‌تواند به عنوان یک عامل القا کننده مرگ سلولی عمل کند. این دارو به صورت مستقیم سطح ATP (آدنوزین تری‌فسفات) را کاهش می‌دهد. ATP انرژی مورد نیاز برای فعالیت‌های سلولی است و کاهش آن می‌تواند منجر به اختلال در متابولیسم و عملکرد سلولی شود. علاوه بر این، متفورمین باعث افزایش تولید گونه‌های واکنشی اکسیژن (ROS) می‌شود، که خود به تنهایی می‌تواند موجب استرس اکسیداتیو در سلول‌های سرطانی گردد. این دو عامل، یعنی کاهش ATP و افزایش ROS، باعث فعال‌سازی مسیرهای سیگنال‌دهی مرتبط با آپوپتوز می‌شوند و در نتیجه، به مرگ سلولی کمک می‌کنند. در شرایط استرس انرژی، سلول‌های سرطانی به‌طور خاص آسیب‌پذیر می‌شوند و متفورمین می‌تواند با تشدید این وضعیت، تأثیرات مثبتی بر روی درمان سرطان داشته باشد. به طور کلی، این یافته‌ها نشان‌دهنده پتانسیل متفورمین به عنوان یک درمان امیدبخش در کنار روش‌های دیگر برای مقابله با سرطان تخمدان هستند و نیاز به تحقیقات بیشتر برای درک کامل مکانیسم‌های آن وجود دارد.
مکانیسم عمل
1. کاهش ATP: متفورمین می‌تواند فعالیت کمپلکس I در زنجیره تنفسی میتوکندری را مهار کند، که منجر به کاهش تولید ATP می‌شود. کاهش ATP منجر به شروع مکانیزم‌های مرگ سلولی می‌شود.
2. افزایش استرس اکسیداتیو: با کاهش ATP و افزایش مقادیر ROS، سلول‌ها تحت استرس اکسیداتیو قرار می‌گیرند. این وضعیت می‌تواند به فعال شدن مسیرهای آپوپتوز و فروسپتوز منجر شود.
3. فعال‌سازی مسیرهای سیگنال‌دهی: متفورمین می‌تواند با فعال‌سازی برخی پروتئین‌ها و مسیرهای سیگنال‌دهی، فرایندهای مرگ سلولی را تسهیل کند. به‌عنوان مثال، فعال‌سازی پروتئین‌هایی مانند p53 می‌تواند به القای آپوپتوز کمک کند.
مطالعات بالینی
مطالعات متعدد نشان داده‌اند که استفاده از متفورمین در بیماران مبتلا به سرطان تخمدان می‌تواند به بهبود نتایج بالینی و کیفیت زندگی این بیماران کمک کند. برای مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۷، نشان داد که بیماران دریافت‌کننده متفورمین در کنار درمان‌های استاندارد، به‌طور قابل توجهی نرخ بقای بیشتری داشتند. همچنین، تحقیقی دیگر در سال ۲۰۲۰ به این نتیجه رسید که متفورمین می‌تواند خطر عود بیماری را کاهش دهد و به بهبود پاسخ به شیمی‌درمانی منجر شود. در یک مطالعه دیگر، نتایج بالینی بیمارانی که متفورمین مصرف کرده بودند نسبت به گروه کنترل به‌طور معناداری بهتر بود و این بیماران کم‌تر دچار عوارض جانبی ناشی از درمان شدند. به‌علاوه، متفورمین با تغییرات متابولیکی مفیدی همراه است که می‌تواند به بهبود وضعیت عمومی بیماران کمک کند. به طور کلی، شواهد نشان می‌دهد که ترکیب متفورمین با درمان‌های استاندارد سرطان تخمدان، ممکن است گزینه‌ای امیدوارکننده برای ارتقاء نتایج بالینی باشد و نیاز به تحقیقات بیشتر برای تأیید این نتایج وجود دارد.
نتیجه‌گیری
متفورمین که عمدتاً به عنوان داروی ضد دیابتی شناخته می‌شود، به دلیل پتانسیل‌های ضدسرطانی‌اش به‌طور گسترده‌ای مورد تحقیق قرار گرفته است. یافته‌های اولیه حاکی از آن است که این دارو تأثیر خاصی بر سلول‌های سرطانی تخمدان دارد. یکی از مکانیزم‌های پیشنهادی عمل متفورمین، القای آپوپتوز و فروسپتوز در شرایط استرس انرژی است که می‌تواند راهی نوین و مؤثر در درمان سرطان تخمدان محسوب شود. با این حال، برای درک بهتر مکانیسم‌های دقیق و تأثیرات این دارو بر بیماران انسانی، نیاز به مطالعات بیشتری وجود دارد. این تحقیقات می‌توانند به روشن شدن نحوه عملکرد متفورمین در سلول‌های سرطانی و همچنین شناسایی عواملی که بر اثربخشی آن تأثیر دارند، کمک کنند. به علاوه، اگر مشخص شود که متفورمین می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل برای بیماران مبتلا به سرطان تخمدان عمل کند، این امر ممکن است افق‌های جدیدی را برای پیشرفت در درمان این بیماری گشوده و امیدهای جدیدی برای بیمارانی فراهم آورد که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند. در مجموع، پژوهش‌های بیشتر در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد.
پایان مطلب/.