به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، پژوهش‌های نوین در حوزه پزشکی نوزادان نشان می‌دهد که تحلیل پروتئین‌های موجود در خون بندناف می‌تواند به درک بهتری از رشد جنینی و بهبود مراقبت‌های نوزادان، به‌ویژه نوزادان نارس، منجر شود. این پژوهش با هدف درک تغییرات پروتئینی مرتبط با سن بارداری و شناسایی نشانگرهای زیستی بالقوه برای بهبود مراقبت‌های نوزادان، به‌ویژه نوزادان نارس، انجام شده است. محققان به دنبال آن بودند تا با تحلیل پروتئین‌های موجود در خون بند‌ناف، الگوهای تغییرات مرتبط با رشد جنینی را شناسایی کرده و از این طریق به بهبود راهبردهای مراقبتی و درمانی نوزادان کمک کنند.

تأثیر محیط بارداری بر پروتئوم خون بندناف

عوامل مختلف محیطی و ژنتیکی می‌توانند تأثیر عمیقی بر پروتئوم خون بند‌ناف و در نتیجه بر سلامت نوزادان داشته باشند. به‌عنوان مثال، رژیم غذایی مادر در دوران بارداری یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر پروتئین‌های موجود در خون بند‌ناف است. مصرف ناکافی ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد مغذی می‌تواند منجر به تغییرات قابل توجهی در پروتئین‌ها و نشانگرهای زیستی در خون بند‌ناف شود. این تغییرات می‌توانند تأثیرات ماندگاری بر رشد و توسعه نوزاد در مراحل اولیه زندگی داشته باشند. علاوه بر این، عوامل استرس‌زا مانند تنش‌های روانی و فیزیکی نیز می‌توانند منجر به افزایش سطح برخی از پروتئین‌های التهابی در خون بند‌ناف شوند. به همین دلیل، درک نحوه تأثیرگذاری این عوامل بر پروتئوم خون بند‌ناف می‌تواند به توسعه راهکارهای پیشگیرانه و مداخلات بهداشتی برای بهبود نتایج سلامت نوزادان کمک کند.

نقش پروتئومیک در پیش‌بینی و مدیریت عوارض بارداری

استفاده از پروتئومیک به‌عنوان یک ابزار تشخیصی می‌تواند به پیش‌بینی و مدیریت عوارض بارداری کمک شایانی کند. با تحلیل پروتئین‌های موجود در خون بند‌ناف، می‌توان نشانگرهای بیولوژیکی را شناسایی کرد که ممکن است به وضعیت‌های بالینی خاص اشاره داشته باشند. به‌عنوان مثال، افزایش سطح پروتئین‌های خاص می‌تواند نشانه‌ای از خطر زایمان زودرس یا عوارضی مانند پره‌اکلامپسی باشد. با شناسایی این نشانگرها، پزشکان می‌توانند برنامه‌های درمانی و مراقبتی مناسب‌تری برای مادران و نوزادان طراحی کنند. همچنین، اطلاعات حاصل از پروتئومیک می‌تواند به توسعه روش‌های جدید برای مدیریت بارداری‌های پرخطر کمک کند و بهبود مراقبت‌های پیش از زایمان را تضمین کند. این رویکرد نه تنها می‌تواند به کاهش عوارض و مرگ و میر در مادران و نوزادان کمک کند، بلکه می‌تواند هزینه‌های مرتبط با مراقبت‌های پزشکی را نیز کاهش دهد.

نقش پروتئین‌های کلیدی در توسعه جنینی

یکی از یافته‌های مهم این مطالعه، شناسایی پروتئین‌های کلیدی مرتبط با رشد جنینی و تنظیم سیستم ایمنی در نوزادان بود. پروتئین‌هایی مانند فیبرونکتین و لامینین، که در تشکیل و تقویت ماتریکس خارج سلولی نقش دارند، در مراحل اولیه بارداری به میزان بیشتری مشاهده شدند. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت این پروتئین‌ها در فرآیندهای تمایز سلولی، مهاجرت سلولی و شکل‌گیری بافت‌ها است. از‌‌سوی‌دیگر، در نوزادانی که در سنین بالاتر بارداری متولد شدند، افزایش پروتئین‌های مربوط به عملکرد ایمنی، مانند کمپلمان C3 و C4، مشاهده شد. این تغییر نشان می‌دهد که در مراحل پایانی رشد جنینی، سیستم ایمنی برای ورود به محیط خارج رحمی آماده می‌شود. در این مطالعه، از طیف‌سنجی جرمی بدون هدف برای تحلیل پروتئین‌های خون بند‌ناف ۱۵۰ نوزاد استفاده شد. این نوزادان در بیمارستان زنان پرنتیس نورث‌وسترن بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۹ متولد شده بودند و سن بارداری آن‌ها بین هفته‌های ۲۵ تا ۴۲ بود. نمونه‌ها بر اساس سن بارداری و سایر ویژگی‌های بالینی انتخاب و تحلیل شدند تا تغییرات پروتئینی مرتبط با رشد جنینی مورد بررسی قرار گیرد.

یافته‌های کلیدی:

تغییرات پروتئینی با سن بارداری: نتایج نشان داد که پروتئین‌های مرتبط با رشد ساختاری و توسعه، مانند سازمان‌دهی ماتریکس خارج سلولی و توسعه عروق خونی، در اوایل بارداری بیشتر بودند. در‌مقابل، در بارداری‌های دیرتر، پروتئین‌های مرتبط با پاسخ ایمنی و التهابی، از جمله پروتئین‌های مکمل و متصل‌شونده به کلسیم، افزایش یافتند.

اهمیت بالینی

این نتایج نشان می‌دهد که خون بند‌ناف می‌تواند منبعی ارزشمند برای شناسایی نشانگرهای زیستی باشد که به تشخیص و مدیریت بهتر شرایط نوزادان، به‌ویژه نوزادان نارس، کمک می‌کند. درک تغییرات پروتئینی مرتبط با سن بارداری می‌تواند به توسعه راهبردهای مراقبتی دقیق‌تر و بهبود نتایج سلامت نوزادان منجر شود.

کاربردهای بالقوه در پزشکی شخصی‌سازی‌شده

این یافته‌ها می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر توسعه پزشکی شخصی‌سازی‌شده داشته باشند. با استفاده از داده‌های به‌دست‌آمده از پروتئین‌های خون بند ناف، پزشکان می‌توانند نوزادانی را که در معرض خطر مشکلات رشد یا بیماری‌های خاص قرار دارند، شناسایی کنند. برای مثال، شناسایی الگوهای خاصی از پروتئین‌های مرتبط با التهاب ممکن است به پیش‌بینی خطر بروز بیماری‌های مزمنی مانند آسم یا دیابت نوع ۱ در آینده کمک کند. علاوه‌بر‌این، با توسعه فناوری‌های جدید در زمینه پزشکی بازساختی، امکان استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف برای درمان بیماری‌های مرتبط با نقص سیستم ایمنی یا اختلالات ژنتیکی بیشتر خواهد شد.

مطالعات مرتبط

در راستای این پژوهش، مطالعات دیگری نیز به بررسی ویژگی‌های خون بند‌ناف و تأثیر آن بر سلامت نوزادان پرداخته‌اند. یکی از این مطالعات، بررسی بیان ژن CYFIP1 در خون بند‌ناف نوزادان و ارتباط آن با شاخص توده بدنی BMI مادر است. این پژوهش که در مجله زنان، مامایی و نازایی ایران منتشر شده، نشان داد که بیان ژن CYFIP1 در خون بند‌ناف نوزادان مادران دارای اضافه وزن و چاق بیشتر از مادران با وزن طبیعی است. همچنین، همبستگی مثبتی بین  BMI مادر قبل از بارداری و بیان ژن CYFIP1 در خون بند ناف، کلسترول، تری‌گلیسیرید، سطح LDL و وزن نوزاد در هنگام تولد وجود داشت. این نتایج نشان می‌دهد که افزایش BMI مادر می‌تواند بر بیان ژن‌های مرتبط با رشد و توسعه نوزاد تأثیرگذار باشد و ممکن است پیامدهای منفی بر سلامت و رشد جنین ایجاد کند. مطالعه دیگری به بررسی توانایی حفظ و نگهداری سلول‌های بنیادی جنینی توسط سلول‌های بنیادی مزانشیمی خون بند‌ناف به‌عنوان لایه تغذیه‌کننده پرداخته است. این پژوهش نشان داد که سلول‌های بنیادی مزانشیمی مشتق شده از خون بند ناف انسان می‌توانند به‌عنوان لایه پشتیبان برای رشد و تکثیر سلول‌های بنیادی جنینی مورد استفاده قرار گیرند. این یافته‌ها می‌تواند به توسعه روش‌های کلینیکی برای گسترش سلول‌های بنیادی جنینی در سلول‌درمانی نوین کمک کند.

نتیجه‌گیری:

مجموع این پژوهش‌ها نشان می‌دهد که خون بند‌ناف نوزادان حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره رشد و توسعه جنینی است. تحلیل پروتئین‌ها و ژن‌های موجود در خون بند‌ناف می‌تواند به درک بهتری از فرآیندهای رشد جنینی و تأثیر عوامل مادری بر سلامت نوزاد منجر شود. این اطلاعات می‌تواند به توسعه راهبردهای پیشگیرانه و درمانی برای بهبود سلامت نوزادان، به‌ویژه نوزادان نارس، کمک کند.

پایان مطلب./