وی افزود:از نقاط قوت می توان به حمایت از سوی دولت و نظام در زمینه سلول های بنیادی اشاره کرد. همچنین جمعیت زیاد اهدا کننده، تعداد نیروی جوان که روی بحث سلول های بنیادی فعالیت می کنند نقطه قوت ایران است.در حال حاضر در اکثر دانشگاه های کوچک ترین شهر ها هم در زمینه سلول های بنیادی  تحقیقات گسترده ای در حال انجام است.

رئیس مرکز تحقیقات ضایعات نخاعی و مغزی بیمارستان امام خمینی (ره) در مورد فعالیت هایی که در این مرکز انجام می شود توضیح داد: در این مرکز انواع سلول های بنیادی و غیر بنیادی فرآوری می شود.با اینکه نام این مرکز ضایعات نخاعی است اما  از آنجایی که این سلول ها قابلیت استفاده در بیماری های مختلف را دارند یک سری خدمات برای مراکز بیماری های قلبی، نخاعی،ارتوپدی و...هم ارائه می دهیم.

دکتر ارجمندی با تاکید بر اینکه این مرکز برای تخصص های دیگر هم اعلام آمادگی کرده و امکان فرستادن سلول وجود دارد گفت: برای مثال تهیه سلول برای پروژه بی اختیاری ادرار با توجه به درخواستی که از ما شده بود را انجام دادیم

وی افزود: هر بیماری که امکان استفاده سلول بنیادی در درمان آن باشد، امکان ساخت آن مرکز سلولی ملکولی بیمارستان امام خمینی(ره) وجود دارد.

دکتر ارجمند درمورد پروژه های انجام شده در این مرکز بیان کرد: پروژه طب فیزیکی را به زودی شروع خواهیم کرد.پروژه هایی که تا کنون انجام داده ایم ALS  و MLS  در بیماری های اعصاب و بحث ضایعات نخاعی است.همچنین بحث پارکینسون در حال مذاکره است. پروژه بیماری های قلبی کودکان و بزرگسالان هم در این مرکز در حال پیگیری است.

رئیس مرکز تحقیقات ضایعات نخاعی درمورد نتیجه بخش بودن پروژه های انجام شده گفت: نتایج اولیه به صورتی بوده است که بتوانیم به فازهای بعدی وارد شویم.البته منظور من از نتیجه درمان قطعی و صد در صد نیست.بلکه گرفتن شرایط مثبت برای وارد شدن به فازهای بعدی درمان است.مثلا در فازهای اولیه می خواهیم اثبات کنیم که استفاده از سلول درمانی زیانی نداشته است و وقتی به این هدف نائل شدیم وارد فاز دوم می شویم.

ایشان تاکید کرد: از نظر علمی اگر در هر فازی نتایج آن فاز از نظر علمی به دست نیاید پروژه خود به خود متوقف می شود.

دکتر ارجمند در مورد پروسه جهانی استفاده از سلول های بنیادی نیز بیان داشت: اولین بار که یک سلول برای درمان یک بیماری کاندید می شود ابتدا در آزمایشگاه توانایی، ترمیم، قدرت، قابلیت تکثیر سلول و قابلیت تمایز به اعضای مختلف بدن بررسی می شود.سپس بر اساس نتایج اولیه، آزمایشات را روی  یک حیوان که بتوان نتایج را به مطالعات انسانی تعمیم داد بررسی می شود. سپس وارد مطالعات انسانی می شود و در نهایت به مرحله بالینی و عمومی می رسد.

وی ضمن تاکید بر این نکته که بحث درمانی سلول های بنیادی نسبت به بحث تحقیقاتی آن در همه جای دنیا جدیدتر است افزود: استفاده از سلول های بنیادی در همه نقاط دنیا در فاز کارآزمایی بالینی است یعنی به صورت درمان روتین نیست.

دکتر ارجمند ادامه داد:گاهی در مراکز دیگر مطالعات حیوانی و انسانی انجام شده است و می خواهیم در ایران انجام دهیم.این امر با توجه به  محل تزریق، نوع بیماری ، نوع سلول، خطر، سن و...یا از ابتدا یا از نقطه ای که تایید شده است انجام می شود.

دکتر ارجمند در مورد نحوه تهیه و تزریق سلول های بنیادی توضیح داد: ایمن ترین راه برای استفاده درمانی از سلول های بنیادی تزریق سلول انسانی برای انسانی است.در چند مرکز تزریق سلول حیوانی به انسانی کار می شود اما بحث انتقال بیماری از حیوان به انسان وجود دارد.در بحث درمان، ایمن ترین راه انتخاب می شود.ما در ابتدای کار به دنبال اثر بخشی نیستیم و از نظر اخلاق پژوهشی ابتدا می خواهیم آسیب نزنیم.

وی افزود:سلول ها یا از خودفرد به خودش و یا از خویشاوندان فرد بیمار یا متقاضی تهیه می شود.اما معتبرترین راه  تزریق سلول های بنیادی خود فرد به خودش است.

به گفته این متخصص هر کدام از این راه ها مزایا و معایب خود را دارد. مزایای تزریق سلول فرد بیمار به خودش این است که  نگران انتقال بیماری ویروسی از فرد دیگر به فرد گیرنده نیستیم.اما محدودیتی که در این مورد وجود دارد این است که اگر به سلول بیشتر نیاز داشته باشیم نمی توان از فرد به علت بیماری دریافت کرد. یا اگر در لحظه نیاز به سلول داشته باشیم که ممکن است سلول های فرد بیمار از قبل در بانک سلول نباشد و تا فرد بخواهد نمونه بدهد چند هفته زمان لازم است تا سلول گرفته و تکثیر و بعد به وی تزریق شود.

وی تاکید کرد:در صورتی که در تزریق سلول از فرد دیگر گرفته شود امکان ذخیره کردن سلول از قبل وجود دارد اما از نظر پزشکی نگرانی های از نظر انتقال بیماری و سازگاری سلول ها به بدن فرد جدید وجود دارد.

دکتر ارجمند در مورد اهمیت آموزش بیمار در سلول درمانی گفت: آموزش فرد از همان ابتدا که یک دهنده پیدا شود یا مریضی برای سلول درمانی کاندید می شود شروع می شود. پروسه بر اساس سطح تحصیلات فرد توسط یک تیم قوی به او توضیح داده شود.

وی ادامه داد: این آموزش ها بر اساس سوالات خود بیماران و اهدا کنندگان به وجود آمده است. برخی بیماران فکر می کنند امکان درمان در ایران نیست.به همین دلیل ما موظف هستیم وضعیت کشورهای دیگر را هم بازگو کنیم. باید در مورد عوارض،مقدار ریسک، درمان های دیگر ، امکان انصراف از اهدای سلول و...با بیمار صحبت کرد.

به گفته این متخصص چنانچه  فرد گیرنده و اهدا کننده متقاعد شدند، پروسه شروع می شود.

وی در پایان تاکید کرد:خانواده بیمار نقش مهمی ایفا می کنند. بیمار و خانواده اش یکی از کسانی هستند  که بیشترین بار ادامه و کمک به درمان را برعهده دارند. باید متقاعد شوند که شروع راه و ادامه آن سخت است.ممکن است نیاز به تزریق مجدد، درمان های و آزمایشات سخت وجود داشته باشد و همه این ها باید برای بیمار تشریح شود تا خود را برای ادامه درمان آماده کند.

پایان مطلب/