دکتر علی رضا برادارن رفیعی، فوق تخصص بیماری های سطح چشم از آمریکا و جراح بیماری های چشم در گفت و گو با " بنیان " در پاسخ به این سوال که سرم خون بند ناف، کدام سلول های آسیب دیده را ترمیم می کند گفت: فاکتورهای رشد مختلفی که در سرم خون بند ناف موجود است باعث رشد سلول های اپی تلیال می شود. برای مثال این فاکتورهای رشد در زخم های مزمن قرنیه ای باعث می شوند سلول های قرنیه ای که در شرایط معمولی نمی توانند رشد کنند، در شرایط بیماری رشد کرده و سطح قرنیه را پوشش دهند.

وی با تاکید بر اینکه بین استفاده از سرم خون بند ناف با سرم خون فرد بیمار تفاوت زیادی وجود ندارد افزود: : از سرم خون فرد بیمار برای درمان بیماری های  خشکی چشم یا زخم های مزمن چشمی استفاده می شود.مقالات متعددی نیز در زمینه مزیت های هر دو روش منتشر شده است.اما تا کنون مقایسه ای در این مورد که کدام یک دارای قدرت و تاثیر بیشتری است انجام نشده است.

این فوق تخصص چشم با تاکید بر اینکه پیوند سلول های بنیادی در مواردی استفاده می شود که سلول های بنیادی سطح چشم آسیب دیده باشند بیان کرد: برای پیوند سلول های بنیادی، هم می توان از یک بافت کامل و هم می توان از کشت سلول بنیادی استفاده کرد.برای پیوند کامل، می توان سلول های بنیادی مورد نیاز را از یک جسد، خویشاوندان بیمار یا از چشم سالم بیمار تهیه کرد.

دکتر برادران رفیعی  در ادامه توضیح داد: گاهی منبع اهدا کننده سلول محدود است، در این شرایط می توان از کشت سلول های بنیادی استفاده کرد.یعنی بدون اینکه از بافت نسبتا بزرگی برای پیوند استفاده شود، بافتی کوچکی و در حدود دو میلیمتر برداشته و در آزمایشگاه کشت داده و سپس پیوند زده می شود.

وی افزود: برای کشت سلول می توان از سلول های بنیادی خود فرد ،از سلول های بنیادی فامیل یا  افراد غیر فامیل استفاده کرد.البته احتمال موفقیت در شرایطی که سلول ها از خود فرد گرفته می شود بیشتر است. حتی گاهی برای تهیه سلول های بنیادی، از مخاط دهان فرد بیمار استفاده می شود.

این فوق تخصص بیماری های چشمی با تاکید بر اینکه سن و جنسیت تاثیر زیادی در میزان موفقیت این درمان ندارند، در مورد موارد تاثیر گذار در افزایش میزان موفقیت گفت: اگر منبعی که سلول های بنیادی  از آن تهیه می شود، خود فرد بیمار باشد میزان موفقیت آن بیشتر است.

وی با اشاره به اینکه اگر کمبود سلول های بنیادی در فرد بیمار دو طرفه باشد، منبعی برای دریافت سلول های بنیادی وجود ندارد افزود: به دلیل اینکه ممکن است سلول های بنیادی گرفته شده از یک جسد و افراد فامیل از نظر ژنتیک کاملا مطابق با فرد بیمار نباشد ، احتمال اینکه بدن بیمار سلول را قبول نکند زیاد است، در این گونه موارد علاوه بر کشت که انجام می شود لازم است سرکوب سیستم ایمنی هم اتفاق بیافتد.

دکتر برادران رفیعی  تاکید کرد: به طور کلی  در مواردی که منبع سلول های بنیادی خود فرد باشد ، همچنین بتوان از کشت سلول هم استفاده کرد و چشم فرد خشکی زیادی نداشته باشد یا دچار آماس زیادی نباشد موفقیت پیوند سلول های بنیادی بیشتر است.

این فوق تخصص چشم و جراح بیمارستان لبافی نژاد با تاکید بر اینکه این درمان به صورت روتین در بیمارستان لبافی نژاد با همکاری پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی انجام می شود گفت: در این بیمارستان به صورت روتین انواع پیوند های سلول بنیادی که شامل پیوند سلول بنیادی از جسد، فامیل، فرد بیمار و انواع کشت شامل قرنیه و بزاق است انجام می شود.

دکتر برادران رفیعی با تاکید بر این نکته که دلیل هر بیماری  چشمی کمبود سلول بنیادی نیست افزود: بنابراین برای درمان همه بیماری های چشمی از پیوند سلول های بنیادی استفاده نمی شود.فقط در مواردی استفاده می شود که سلول های بنیادی سطح چشم از بین رفته باشد.

وی ادامه داد: برای مثال در افرادی که مبتلا به سوختگی شیمیایی، سوختگی اسیدی، قلیایی، سوختگی های شدید حرارتی می شوند یا بعضی از بیماری های خاص خود ایمنی مانند سندرم استیونز جانسون پیوند سلول های بنیادی انجام می شود. همچنین گروه وسیعی  از جانبازان شیمیایی هم که در جنگ تحمیلی دچار مسمومیت با گاز خردل هستند و دچار کمبود سلول بنیادی می شوند، می توانند به بیمارستان لبافی نژاد مراجعه کنند و تحت درمان قرار بگیرند.

پایان مطلب/