دکتر صدیقه شریف زاده، دانشیار ایمونولوژی دانشکده پیراپزشکی شیراز که در زمینه بانک خون و ایمونولوژی تدریس می کند در گفت و گو با بنیان گفت: تکنیکی در ارتباط با ژنوتایپینگ آنتی ژن  D در اسیستم ارهاش  RH)) مطرح شده است  که باعث رفع مشکلاتی که در اثر نا هماهنگ بودن RH مادر و جنین می شوند خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه یکی از مشکلاتی که ممکن است بین مادر و جنین به وجود بیاید ناسازگاری بین RH  آن ها است توضیح داد: چندین آنتی ژن در ارهاش وجود دارد که مهم ترین آن آنتی ژن D است.چنانچه RH  جنینی به علت به ارث بردن آنتی ژن D از پدرش مثبت باشد و RH  مادر این جنین منفی باشد باعث می شود زمانی که بچه اول مادر متولد می شود، تعدادی از گلبول های قرمز و سلول هنگام زایمان یا قبل از آن از جنین به مادر منتقل می شود.
تشخیص اختلالات جنینی در دوران بارداری 

دکتر شریف زاده ادامه داد: اگر سیستم ایمنی بدن مادر گلبول های قرمزی که از جنین به مادر وارد می شود را تشخیص دهد، از آنجایی که آنتی ژن بیگانه است علیه آن آنتی بادی خواهد ساخت و در بارداری بعدی مادر آنتی بادی که از کلاس IGG است و از جفت عبور می کند، روی گلبول های قرمز جنینی خواهد نشست.
دانشیار ایمونولوژی دانشکده پیراپزشکی شیراز با تاکید بر اینکه این فرآیند باعث ایجاد مشکلاتی می شود بیان کرد: این پروسه به مرور باعث کم خونی در جنین می شود.همچنین فشاری که روی سیستم خون ساز جنینی می آید باعث بزرگ شدن کبد و طحال شده و در نهایت مشکلی برای آن به وجود می آید که به آن هیدروپس فتالیس می گویند، به این معنا که همه سیستم قلبی و عروقی جنین درگیر می شود و نوزاد در نهایت از بین می رود.
وی با اشاره به اینکه اگر علائم خفیف تر باشد ممکن است جنین با زردی شدید که روی مغز آن اثر می گذارد متولد شود گفت: سال های گذشته در دنیا برای جلوگیری از این مشکلات بعد از تولد نوزاد تا 72 ساعت به خانم های بارداری که RH   منفی دارند یک عدد آمپول روگام تزریق می کردند.این آمپول  که آنتی D است با مکانیزم های مختلف اجازه نمی دهد مادر بر علیه آنتی ژن D آنتی بادی بسازد، اما چندین سال است که یک عدد آمپول روگام بعد از تولد هم کفایت نمی کند و باید به مادر یک مرتبه در 28 هفتگی و یک مربته بعد از تولد نوزاد روگام تزریق شود.
دکتر شریف زاده به بیان اینکه اگرچه با تزریق آمپول روگام مشکلات کاهش می یایند ادامه داد: اما میزان مشکلات و بیماری ها به عدد صفر نمی رسد.در واقع این طرح حتی اگر RH  جنین منفی بود به مادر روگام تزریق نشود و مشکلات احتمالی برای جنین بعدی به وجود نیاید. طی این طرح شاید قادر باشیم با روشی بسیار سریع و در همان دوران جنینی متوجه شویم که RH  جنین مثبت است یا منفی و این می تواند در تصمیماتی که پزشک برای مادر می گیرد تاثیر مثبت بگذارد.
روتین شدن این طرح نیازمند انجام پژوهش در سطح وسیع تر است
دانشیار ایمونولوژی دانشکده پیراپزشکی شیراز در پاسخ به این سوال که آیا این طرح به صورت روتین انجام می شود یا خیر گفت:این طرح انجام شده اما در ایران به صورت روتین اجرا نمی شود، اما در بعضی از کشورهای توسعه یافته جنبه روتین پیدا کرده است، این کشورها مطالعات وسیعی روی زمینه های ژنتیکی انجام می دهند که با دقت و حساسیت بیشتری همراه است.
وی افزود: این طرح که توسط  یکی از دانشجوهای ارشد بایوتکنولوژی که من استاد راهنمای وی هستم انجام شده  تقریبا پایان یافته است.نمونه ما در حدود 50 نفر بود اما ما تمایل داشتیم نمونه های بیشتری فعالیت انجام دهیم  که قادر باشیم پیش زمینه های ژنتیکی تاثیر گذار بیشتر شناخته شوند.
دکتر شریف زاده ادامه داد: پیشنهاد من این است که با توجه به زمینه های ژنتیکی متفاوت که در نقاط مختلف کشور ما وجود دارد این پژوهش در سطح بزرگی انجام شود. اگر وزارت بهداشت تمایل به روتین شدن این طرح ها دارد باید ابتدا از نظر پژوهشی حمایت لازم را انجام دهد، سپس طرح ها را در حد وسیعی روی نمونه های بیشتر امتحان کند و بعد از آنالیز نتایج به دست امده را با حرکتی کارشناسانه به صورت روتین مورد استفاده قرار دهند.

پایان مطلب/