دکتر احد خوش زبان، رئیس واحد فراهم آوری سلول های بنیادی بیمارستان فارابی در گفت و گو با خبرنگار " بنیان" گفت: هنگامی که سلول های بنیادی وارد بدن انسان یا حیوان می شود، یکی از دغدغه های موجود این است که سلول های تزریق شده به چه سمتی حرکت می کنند، چه عاقبتی دارند، به محل مورد نظر می رسند یا خیر، برنامه اختصاصی که برای مسیر سلول در نظر گرفته شده است به نتیجه دلخواه می رسد یا خیر، چه روش هایی برای اندازه گیری میزان اثر بخشی این سلول ها و میزان درصد زنده بودن سلول های بنیادی در محل وجود دارد.
وی افزود: بنابراین باید سلول را ردیابی کنیم. البته باید توجه داشت ردیابی سلول باعث مرگ سلول نشود، روی تمایز سلول اختلال ایجاد نکند، مقرون به صرفه باشد و در طولانی مدت قابلیت بقا داشته باشد.

اکسید آهن بهترین عامل ردیابی سلول
دکتر خوش زبان با اشاره به جدید ترین روش ها که در اپریل 2014 مطرح شده است افزود: در حال حاضر اکسید آهن به عنوان بهترین عامل شناخته شده برای ردیابی سلول است. این ماده در کشورهای خارجی تولید می شود و امیدواریم توانایی تولید آن در داخل کشور را با کارگروه مشترک بین علوم پایه، گروه مهندسی و گروه شیمی امکان پذیر کنیم.
وی توضیح داد: پس از تزریق اکسید آهن، سلول از دو طریق PET_CT یا PET_MRI قابل بررسی است. اما از آنجائی که بیمار باید هر چند وقت یک بار مورد معاینه قرار بگیرد و اشعه X به عنوان یک اشعه خطرناک سرطان زا شناخته شده است، PET_MRI ایمن تر است. فعلا هیچ درمانی روتین نیست.

رئیس واحد فراهم آوری سلول های بنیادی بیمارستان فارابی در ادامه در مورد فعالیت هایی که در این بیمارستان انجام می شود توضیح داد: بخش واحد فراهم آوری سلول های بنیادی بیمارستان فارابی دارای چندین بخش است. یک بخش عملیاتی به نام clean room، که فضای تمیزی برای جدا سازی سلول ها و کاربردهای کلینیکی سلول های بنیادی از آن استفاده می شود. یک قسمت Animal house که واحدی که برای آزمون فعالیت های مختلف پژوهشی روی مدل های حیوانی در سطح حیوان های جونده مانند موش، رت و خرگوش، خوکچه هندی برنامه ریزی شده است. البته برای حیوانات بزرگ مانند گوسفند، سگ و اسب هم برنامه ریزی خاص صورت گرفته است که بر اساس پروژه هایی که مصوب می شود هم می توان این حیوانات را نگه داری و از آن ها استفاده کرد. البته در 85 درصد موارد حیوانات کوچک جوابگوی نیازهای اولیه ما هستند و نتایج قابل قبول است. در مراحل بعدی حیوانات بزرگ بسته به نوع و تعداد استفاده می شوند. 

انجام مراحل بالینی تزریق سلول با مجوز کمیته اخلاق پزشکی

وی ادامه داد: بخش های دیگر بخش ژنتیک، بخش نانو افتالمولوژی ، شیمی و پروتئو میکس است که همه بخش های ذکر شده به صورت کار گروهی واحد و مشترک فعالیت می کنند.
دکتر خوش زبان درمورد فرآیند انجام پروژه ها در بخش فراهم آوری سلول های بنیادی بیمارستان فارابی گفت: ابتدا پروژه ها طراحی می شود و پس از تصویب توسط بیمارستان و مرکز تحقیقات چشم به دانشگاه علوم پزشکی تهران ارجاع داده می شود. لازم به ذکر است همه مراحلی که روی انسان انجام می شود، با مجوز کمیته اخلاق صورت می گیرد و فعالیت هایی که روی حیوانات و در بستر آزمایشگاه انجام می شود، مصوبه شورای پژوهشی را دارا است.
وی در پاسخ به این سوال که این بخش در زمینه های چه بیماری هایی فعالیت می کند گفت: بیماری های استخوانی، بیماری های چشم مانند قطع عصب چشم، مشکلات قرنیه، پیوند قرنیه، ضایعات پیشرفته فکی. رئیس واحد فراهم آوری سلول های بنیادی بیمارستان فارابی در پایان تاکید کرد: هنوز هیچ درمانی به صورت درمان روتین نشده است. زیرا باید تمام مراحل کار پژوهشی انجام شود تا پاسخگوی بیمار باشیم. باید نتایج حاصل و شبیه سازی شود، سپس مسیر درمان طراحی شده و کامل تصویب شود تا بتوان درمانی را به صورت درمان روتین اعلام کرد.

پایان مطلب/