دکتر حسین طباطبائی، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با خبرنگار سایت خبری " بنیان " با اشاره به اینکه سالک یک بیماری بومی در ایران است و بسیاری از استان های ایران آلوده هستند گفت: پشه ای به نام"فلبوتوموس پاپاتاسي" وجود دارد که در فصل بهار در برکه ها و حاشیه شهر ها، باتلاق ها، اماکن متروکه، باغ ها و اماکن متبرکه، زندگی می کند. هنگامی که این پشه فردی را نیش می زند انگل سالک وارد پوست فرد می شود و تغییراتی در داخل بدن ایجاد می کند که در پاییز و ماه های مهر و آبان به صورت یه دانه برجسته ای ظاهر می شود.
وی ادامه داد: این دانه بعد از مدتی زخمی شده  و بعد از اینکه زخم بهبود یافت، جوشگاه بد ظاهری به جای می گذارد. از آنجائی که این پروسه یک سال به طول می انجامد در زبان فارسی سالک نام گذاری شده است. سالک در ابتدا از نظر ظاهری خطرناک به نظر نمی رسد اما هنگامی که در کناره دهان، چشم و بینی باشد باعث تغییر شکل و ناهنجاری در این قسمت ها شود.
دکتر طباطبائی با بیان اینکه بیماری سالک دو نوع مختلف دارد، توضیح داد: نوع اول سالک پوستی و نوع دوم سالک احشائی است که به آن بیماری کلا آزار می گویند. سالک پوستی می تواند زمینه ساز ابتلا به انواع سرطان های پوستی باشد و سالک درونی یا احشائی کبد و طحال فرد را درگیر کرده و باعث مرگ وی می شود.
مراحل ساخت واکسن سالک از پیشرفت خوبی برخوردار بوده است
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه با اشاره به اینکه سالک درمان قطعی ندارد و عمدتا خود بهبود یابنده است، از ساختن واکسنی برای بیماری سالک خبر داد و افزود: بیماری سالک در همه کشورهای دنیا وجود ندارد، اما شیوع آن در کشور ایران بسیار شایع است به همین دلیل  کشور ایران بیش از ده سال است که  با کمک سازمان بهداشت جهانی و چندین موسسه بین المللی دیگر روی ساخت واکسن سالک تحقیق و فعالیت انجام می دهد. ساخت این واکسن تا کنون پیشرفت خوبی داشته است و اگر موفقیت آمیز باشد نه تنها برای ایران که برای کل دنیا قابل استفاده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا تزریق این واکسن به همه افراد توصیه می شود یا خیر گفت: تزریق واکسن سالک به همه افرادی که در معرض برخورد با این پشه هستند توصیه می شود. مانند افرادی که در استان های اصفهان، خراسان، خوزستان،  کرمان، هرمزگان زندگی می کنند.
دکتر طباطبائی با بیان اینکه این پروژه 4 فاز دارد و مراحل حیوانی آن با موفقیت تمام شده است افزود: از آنجائی که مراحل انسانی با مسائل اخلاقی در ارتباط  و اجازه کمیته ها اخلاقی لازم است با محدودیت هایی مواجه است. مرحله انسانی آن شروع شده است اما مانند مرحله حیوانی آسان پیش نمی رود، زیرا باید بسیاری از فاکتورها را در نظر بگیریم که تزریق این واکسن عوارض و صدمات جانبی برای کسانی که داوطلب شده اند نداشته باشد.
وی به این سوال که واکسن سالک چگونه و از موادی ساخته شده است پاسخ داد: در برخی از موارد واکسن از سم سالک ساخته شده و با مواد دیگر مخلوط شده است تا ایمنی بدن را تحریک کند تا هنگامی که  شخص در مقابل گزش واقعی قرار گرفت بدن مقاومت کند و از ابتلا جلوگیری شود. همچنین می توان از سرم خون بعضی از افرادی در کودکی به این بیماری مبتلا شده اند و بدن آن ها دفاع کرده و بهبود یافته اند استفاده کرد.
دکتر طباطبائی ادامه داد: راه دیگر استفاده از انگل زنده روی بدن فرد است. در این فرآیند انگل زنده سالک را به جای اینکه در قسمت صورت قرار داده شود، روی باسن یا ران فرد گذاشته می شود تا جوشگاه نه از نظر بیماری و نه از نظر ظاهری نگران کننده نباشد و بدن هم دفاع کند. این راه حل در جنگ ایران و عراق روی سربازهایی که در خطر بودند مطالعه شد و نتایج نسبتا خوبی هم داشت اما به دلیل برخی عوارض که ایمنی که بدن بعضی از سربازان از خود نشان داد، و سم بعد از مدت یکسال از بین نرفت این روش تصویب نشد.
وی در پایان افزود: ساخت این واکسن درایران توسط تیمی که دکتر علی خامسی ریاست آن را به عهده دارد درحال انجام است و در کشورهایی مانند سودان، پاکستان، برزیل مطالعات در فرم های متفاوت در حال انجام است.

پایان مطلب/