به گزارش بنیان به نقل از سایت بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران، ژاله بیات‌فر در زمینه امکان خونگیری از بندناف جنین در اتاق عمل بیمارستان نفت این شهرستان گفت‌و‌گویی تفصیلی داشته که در زیر می‌خوانیم:

 

 

در دوران جنینی، جفت مسئول تبادل مواد غذایی بین جنین و خون مادر است. ساختمان آن به گونه‌ای است که مانند یک حوضچه خونی عمل می‌کند تا بیشترین تبادل مواد غذایی و اکسیژن در آن صورت گیرد.

 

منشا سلول‌های خونی موجود در آن جنین بوده و بنابراین از نظر سلولی، نابالغ‌تر از سلول‌های خونی موجود در یک فرد بزرگسال است و بنابراین به همان نسبت سلول‌های بنیادی آن توانایی بیشتری در تمایز به سایر سلول‌های از جمله سلول‌های خونی دارند.

 

سلول‌های خونی حامل اکسیژن و مواد غذایی از جفت به وسیله بند ناف وارد بدن جنین می‌شوند و از طریق قلب جنین به کل بدن فرستاده می‌شوند.

 

 

به هنگام تولد و بعد از جدا شدن بند ناف، جفت نیز از دیواره رحم جدا شده و خارج می‌شود. حجم بند ناف و جنین به گونه‌ای است که به طور متوسط 70 تا 200 میلی‌لیتر خون غنی از سلول‌های بنیادی خون‌ساز در آن ذخیره شده و به همراه دفع جفت این خون نیز دور انداخته می‌شود.

 

از آن جایی که تنها بعد از چند دقیقه خون موجود در بند ناف و جفت لخته می‌شود بنابراین برای دسترسی به این منبع مهم تنها پنج تا 10 دقیقه فرصت داریم در غیر این صورت سلول‌های بنیادی موجود در آن بدون استفاده باید دور انداخته شود.

 

این خون بعد از جدا شدن کامل بند ناف از نوزاد قابل جمع‌آوری است و لذا نمونه‌گیری از آن هیچ صدمه‌ای به نوزاد و یا مادر وارد نمی‌کند.

 

 

استفاده از خون بند ناف تنها برای درمان بیماران خونی مورد استفاده است. در کشورهای اروپایی از خون بند ناف برای بیمارانی که مبتلا به اختلال عصبی و فلج مغزی هستند، نیز استفاده می‌شود.

 

با توجه به اینکه سیستم ایمنی کودکان تکامل نیافته و هنوز این سیستم، بدن را به خوبی نمی‌شناسد، استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف نسبت به سلول‌های بنیادی مغز و استخوان برای انجام عمل پیوند، از عارضه کمتر و شانس بیشتری برخوردار است.

 

تحقیقات و سرمایه‌گذاری‌های وسیع جهانی در زمینه سلول‌های بنیادی و سرعت چشمگیر در پیشرفت‌های حاصل در درمان بیماری های لاعلاج از یک سو و پیشرفت های کشورمان در زمینه دستیابی به فناوری سلول‌های بنیادی و کاربرد آن در طب از سوی دیگر ضرورت ایجاد کانونی منسجم جهت برنامه‌ریزی برای کاربردی شدن استفاده از سلول‌های بنیادی را محسوس‌تر ساخته است.

 

 

فرایند عضویت و نگهداری نمونه در بانک خون بند ناف شامل شش مرحله است که مرحله نخست شامل انجام آزمایشات مادر در ماه نهم بارداری، مرحله دوم تأیید آزمایشات توسط واحد پذیرش، عقد قرارداد، مرحله سوم جمع‌آوری نمونه، مرحله چهارم تحویل نمونه جمع‌آوری خون بند ناف کیسه خون، مرحله پنجم پردازش سلولی و فریز نمونه و مرحله نهایی صدور کارت فریز است.

 

 

در مرحله نخست به منظور اطمینان از سلامت مادر بر اساس استاندارد جهانی NETCORD آزمایشاتی از قبیل آزمایشات تفکیکی هپاتیت، بیماری‌های جنسی، ایدز، ایموگلوبین‌های مختلف برای شرایط سازگاری انجام می‌گیرد.

 

لازم است خانواده قبل از هر گونه اقدامی برای انجام آزمایشات با دفاتر نمایندگی بانک خون ناف تماس برقرار نموده تا در جریان آخرین تغییرات آزمایشات قرار گیرد.

 

مرحله دوم شامل تأیید آزمایشات توسط واحد پذیرش، عقد قرارداد و دریافت کیت خونگیری و ارائه مدارک مورد نیاز از جمله کپی شناسنامه زوجین، کپی کارت ملی زوجین، اصل جواب آزمایشات مادر است.

 

مرحله سوم جمع‌آوری نمونه است، فرایند جمع‌آوری خون بند ناف بصورت کاملاً استریل بدون درد و بدون تداخل در روند زایمان مادر صورت می‌گیرد.

 

خونگیری می‌تواند به صورت داخل و با خارج رحمی انجام گیرد و در هر دو صورت هیچ‌گونه آسیبی به مادر و یا نوزاد وارد نمی‌شود.

 

حجم خون جمع‌آوری شده می‌تواند حداقل 40 سی سی باشد و کل این فرایند کمتر از پنج دقیقه به طول می‌انجامد.

 

در مرحله چهارم تحویل نمونه جمع‌آوری خون بند ناف کیسه خون بوده که طبق دستورالعمل ارائه شده درون فلاسک قرار گرفته و حداکثر طی 24 ساعت و با حفظ دمای حدود 15 الی 22 درجه سانتی‌گراد به بانک خون بند ناف منتقل می‌شود.

 

مرحله پنجم پردازش سلولی و فریز نمونه است. نمونه دریافت شده ابتدا از نظر حجم و تعداد سلول مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر حجم آن حداقل 40 سی سی باشد وارد آزمایشگاه پردازش سلولی می‌شود و در غیر اینصورت قرارداد فسخ شده و طبق قرارداد هزینه عودت می‌گردد.

 

بر روی نمونه‌هایی که حداقل شرایط استاندارد را دارند بررسی آزمایشات میکروبی و ویروسی، HLA، و سنجش کلنی و فلوسیتومتری انجام شده و نهایتاً در شرایط دمایی 196 درجه سانتیگراد در تانکهای مخصوص فریز و برای مدت طولانی نگهداری می شود.

 

مرحله ششم و آخرین مرحله نیز صدور کارت فریز است که مطابق با استاندارد جهانی NETCORD مادر شش ماه بعد از زایمان باید آزمایشات ماه نهم را تکرار نماید و بنابراین صدور کارت فریز منوط به دریافت جواب آزمایشات مادر، کپی شناسنامه کودک و فرم سلامت کودک شش ماه بعد از زایمان است.

 

 

دو نوع بانک خون بند ناف در ایران وجود دارد که شامل بانک اختصاصی و بانک خون عمومی است.

 

در بانک خون اختصاصی خون بند ناف با حفظ هویت خانواده متقاضی برای آنان ذخیره‌سازی می‌شود تا در صورت نیاز خانواده آن را در آینده برای خود و یا فرد دیگری که از نظر ژنتیکی با نمونه سازگاری کافی داشته باشد مورد استفاده قرار دهد.

 

در این بانک هر خانواده هزینه جمع‌آوری و نگهداری سالانه را پرداخت می‌کند.

 

در بانک خون عمومی خانواده‌هایی که مایل هستند می‌توانند خون بند ناف نوزاد خود را اهدا کنند تا برای فرد دیگری که نیاز به پیوند دارد مورد استفاده قرار گیرد.

 

بدیهی است نمونه اهدا شده در مالکیت بانک خون بند ناف عمومی بوده و ضمانتی وجود ندارد که فرد اهدا کننده در آینده خودش از آن استفاده کند.

 

 

هم‌اکنون عضوگیری و نمونه‌گیری از خون بند ناف جنین در سطح گچساران و در بیمارستان صنعت نفت این شهرستان صورت می‌گیرد.

 

 

در صدد هستیم از پزشکان و پرستاران علاقمند در زمینه عضوگیری و نمونه‌گیری از خون بند ناف دعوت به همکاری نموده تا پس از گذراندن آموزش‌ها و دوره‌های لازم در این زمینه همکاری و فعالیت داشته باشند.

 

 

بانک خون بند ناف با شعار «زین پس سلامتی هم پس‌انداز می‌شود» برای استقبال خانواده‌ها در این زمینه برنامه‌های مطلوب و مؤثری در دست اجرا دارد و خانواده‌های علاقمند برای عضویت در بانک خون در اولین فرصت حین حاملگی مادر به بانک خون برای راهنمایی و مشاوره مراجعه کنند.

پایان مطلب/