آقای دکتر حزینی لطفا کمی از تاریخچه طب تسکینی بفرمایید.

بیماری های مزمن و در صدر آنها سرطان، مشکلاتی برای بیمار، جامعه، خانواده و مردم ایجاد می کند. اگرچه بیماری های قلبی عروقی و سایر بیماری ها کنترل شده و رو به نزول هستند اما سرطان طی 100 سال اخیر در دنیا نتوانسته کنترل شود و بعد از گذشت 12 سال از قرن 21 هنوز مرگ و میر ناشی از سرطان رو به افزایش است.

افزایش مرگ و میر و افزایش رشد سرطان در دنیا باعث نگرانی جوامع پیشرفته شده و میلیون ها دلار از هزینه سالانه کشورها در اثر درمان سرطان هدر می رود.

از همین رو، طی دو دهه اخیر اکثر کشورها به این فکر افتادند که از متخصصانی به نام متخصصان پالیاتیو که از مدت ها قبل در انگلیس  کار خود را آغاز کرده بودند بهره گیری کنند.
نزدیک به 35 سال پیش انگلیس این طب را به طور تخصصی ایجاد کرد و 25 سال پیش یعنی در سال 1987، سازمان بهداشت جهانی به همه کلینیک ها و بیمارستان های مختلف دنیا اعلام کرد که باید مجهز به "کلینیک درد"   یا پالیاتیو شوند.
بنده هم در سال 2002 احساس کردم ایران نیز به این رشته و این طب نیازمند است. به همین دلیل تخصص آنکولوژی وهماتولوژی خود را کنار گذاشتم و به انگلیس رفتم. آن موقع در ایتالیا زندگی می کردم.

فکر می کنید چقدر در ایران به این طب نیاز باشد؟

اینکه ما در ایران به این تخصص نیاز داریم یا خیر باید گفت بله . صد در صد نیاز داریم. الان درد دل همه مریض های بیمارستان های مختلف این است که خدمات پزشکی، پزشک، تکنولوژی، آزمایش و ... همه چیز خوب است و در زمینه درمان رشد 100 درصدی داشته ایم اما باید بدانیم که مریض فقط به درمان دارویی نیاز ندارد.

کلیه بیمارانی که در دنیای غرب امروزه به بن بست (End Stage) رسیده اند، تحت نظر متخصص پالیاتیو هستند.

حتی اکثر بیمارانی که نارسایی شدید کلیه هم دارند و منتظر پیوندند، مبارزه ای که با بیماری دارند هنگامی که یک متخصص پالیاتیو در کنار آنها است، با حداقل هزینه سعی می شود بیمار مداوا شود. گاهی اوقات حتی در خانه به بیمار خدمت می کنیم.

وقتی بیمار با پزشک و یا پرستار تماس می گیرد و نگرانی هایش را می گوید، گاهی به دیدن او می روند و در منزل برای تکسین درد اقدام می کنند.

 پالیاتیو در زبان لاتین یعنی "پوشش ". به تنهایی هم نمی توان این کار را انجام داد بلکه باید یک تیم این کار را هدایت کنند.

طب تسکینی چه خدمتی قرار است ارائه دهد؟

بیماران گاهی بعد از انجام درمان دائم درد دارند. این درد با روح آنها آمیخته شده که باید کمک کرد تا از بدنشان دور شود.

کار طب تسکینی فقط سرویس دادن  به بیمار است. یعنی تا آخرین لحظه عمر بیمار یا آخرین لحظه برطرف شدن بیماری دست مریض را می گیریم تا زمین گیر نشود.

متخصص پالیاتیو با توجه به علمی که دارد بیمار را در هر مقطعی که هست برای ادامه درمان، امید به زندگی و برطرف کردن مشکلات متقاعد می کند.

این متخصص تمام تلاشش را می کند تا حتی اگر درمان های دارویی بی فایده بود، کوتاهی در حقش بیمار نشده باشد.

شیوه کمک شما به چه صورتی است؟

فقط با مصاحبه و گفتگو با بیمار و خانواده اش. پالیاتیو یک علم نیست یک هنر است. هنر هدایت کردن بیمار و خانواده .

همانطور که می دانید در بدن هر فرد صد نوع شیمی درمانی از طرف خدا جا سازی شده است.

اگر بیماری مراجعه کند و از عدم حمایت خانواده و یا نگرانی زیاد خانواده اضطراب داشته باشد، با خانواده او هم وارد صحبت می شویم . نمی گذاریم خانواده تحت تاثیر بیماری قرار بگیرد و یا کاری می کنیم که حداقل آسیب وارد شود.

کار طب تسکینی فقط این نیست که عوارض جسمی یا روح را کاهش دهد بلکه سعی دارد در هزینه های بیمارهم دخالت کند. اگر بیمار چند دور شیمی درمانی انجام دهد اما بعد با مشکل مالی مواجه شود، در تیم ما یک متخصص مددکاری هست که این فرد را به او ارجاع می دهیم.

با توجه به اینکه ادامه درمان این بیمار که گاهی دارای فرزند شیرخوار، گاهی پدر یک خانواده و گاهی سرپرست چند خانواده است ضروری می باشد، از خیرین برای ادامه درمان وی کمک می گیریم و حدالامکان پول را به خود بیمار نمی دهیم بلکه با پزشکان مشاوره می کنیم که کارهای درمانی او تا حد ممکن بدون دریافت ویزیت انجام دهند و در غیراینصورت از محل کمک خیرین مبالغ درمانی را پرداخت می کنیم.

چون اسم سرطان بحران زا است و جسم و روح و زندگی را دگرگون می کند باید کسی به نام طب تسکینی در کنار پزشکان متخصص درمان حضور داشته باشد تا بداند چه باید کند.

اعضای تیم طب تسکینی چه کسانی هستند؟

یک نفر مددکار اجتماعی در این راه مارا یاری می کند.

یکی دیگر از افراد تیم ما پرستار دوره دیده است. این پرستار دغدغه و نیازهای جانبی بیمار برای دانستن درباره حتی سرم و جای زخمش را نیز برایش توضیح می دهد.

روانشناس دوره دیده هم در تیم ما حضور دارد. امروزه 50 درصد بیماران سرطانی فوت می شوند، 50 درصد بقیه هم باید ماه ها و سال ها و حداقل 5 سال صبر کنند تا پزشکان از مداوای کاملشان مطمئن شوند.

این روانشناس با بیماران که افراد مختلفی هستند و گاهی معلم یا حتی پزشک بوده اند و کار خود را براثر همین بیماری از دست  داده به گفتگو می نشیند. به او آموزش می دهد که نیازی نیست نگران باشد حتی نگران شغلش مثلا امیدواری می دهیم بعد از درمان چنانچه در تیم ما باشد می توانیم برای او کار پیدا کنیم. چه در گروه های خیریه و گاهی ممکن است شغلی درآمدزا برای او پیدا کنیم.

توانبخشی هم بخشی از درمان ماست. برخی بیماران ، سرطان رو به پیشرفت دارند و درمان نتیجه بخش نیست. برای اینکه بیمار بتواند تا آخرین لحظه زندگی، از سلامت فیزیکی ظاهری نسبی برخوردار باشد از فیزیوتراپ کمک می گیریم.

متخصص تغذیه هم عضو دیگر این گروه است. کسانی که به تازگی دچار سرطان شده اند یا در دروره شیمی درمانی هستند حتی بعد از رادیوتراپی نیاز به تغذیه مناسب دارند. به گفته پزشکان، تغذیه مناسب پاسخگویی بیمار به درمان را 30 درصد افزایش می دهد ویا حداقل سبب می شود ظاهر بیمار تغییر نکند.

مشاور روحانی یا مشاور معنوی هم که بسیار مهم است و در دنیای غرب با استفاده از این موضوع توانسته اند مشکلاتشان را کمتر کنند در تیم ما عضو است.

غربی ها به دلیل جدا شدن از دین کمتر توانسته اند از این بهره بگیرند اما به تازگی مشاور روحانی در همه بیمارستان های حتی آمریکا حضور دارد. به طوری که اگر فردی مسلمان باشد ودر بیمارستان بستری شود مشاور معنوی مسلمان در بیمارستان مشغول به کار است و به بیماران در صورت نیاز مشورت می دهد.

روحانیان از ادیان مختلف هستند تا به فرد کمک کنند در درون خود کمتر آزرده شوند.

دیده شده کسانی که از لحاظ روحی تقویت می شوند درمان موثرتری را می گیرند چون سیستم ایمنی هم شیمی درمانی می سازد.

اینترلوکین و اینترفرون ها داروهایی هستند که سیستم ایمنی همیشه ترشح می کند اما چون مقدارش کم است به علت استرس، بی خوابی، ضعف جسمی و روانی ممکن است ترشح نشود .

هزینه هایی که یک بیمار با مراجعه به طب تسکینی باید پرداخت کند چقدر است؟

اکثر بیماران هزینه ای نمی پردازند. در این طب لازم است مریض متوجه شود پزشک برای پول کار نمی کند. اکثر پزشکان ومتخصصانی که دنبال کار هستند و به این حرفه می آیند به آنها توضیح داده می شود که نباید بعد مادی را در این طب در نظر بگیرند.

اگر قرار باشد بعد مادی مد نظر باشد، پزشک کسانی را انتخاب می کند که پولدارترند و باز همان اتفاق گذشته تکرار می شود و کسانی که از لحاظ مادی ضعیف هستند صدمه می بینند.

آیا پزشکان می پذیرند که بعد مادی را در نظر نگیرند؟

بله در حال حاضر پزشکان بسیاری علاقه مند به این روش شده اند.

بنده میتوانم روزی 10 نفر را شیمی درمانی کنم اما نهایتا می خواهم وقتی 70 ساله شدم به کار خیر رو بیاورم. بهتر است که از همین سن کار خیر را شروع کنیم.

البته باید گفت باید دیدمان را عوض کنیم. اگر می خواهیم متخصص طب تسکینی در کشور داشته باشیم باید پزشکانی که به بعد انسانی اهمیت می دهند تربیت کنیم.