در سومین روز مدرسه تابستانی رویان چه گذشت؟(بخش دوم)
در سومین روزه از مدرسه تابستانی رویان،دکتر Maria Abad از دانشگاه CNIO اسپانیا در بخش دوم سخنرانی خود در مورد پرتوانی القا شده در سلول های بنیادی با استفاده از بازبرنامه ریزی سلول های سوماتیک مطالبی را برای شرکت کنندگان ارائه نمودند.
امتیاز:
به گزارش بنیان، در مطالعات اخیر معمولا از دو تکنیک برای ایجاد سلول های بنیادی پرتوان استفاده می شود که این دو تکنیک شامل انتقال هسته سلول سوماتیک و باز برنامه ریزی سلولی است. دکتر Abad در ابتدا خلاصه ای را در مورد تکنیک اول بیان کردند: روش انتقال هسته سلول سوماتیک شامل ایجاد یک اووسیت فاقد هسته و وارد کردن هسته یک سلول سوماتیک به آن است. از این روش برای درمان و کلونینگ استفاده می شود و از مشهورترین مثال های استفاده از این روش ایجاد گوسفند کلون شده دالی بود.
اما در بازبرنامه ریزی سلولی هدف ایجاد سلول های بنیادی پرتوان القایی یا iPSCها است. اخیراً دانشمندان ژاپنی برای اولین بار به پیشرفت مهمی در زمینه برنامه ریزی سلول های سوماتیک به وضعیت شبه جنینی دست یافتند. آنها توانستند فیبر وبلاست موش را با انتقال ژن به کمک رتروویروس به صورت شبه جنینی و پرتوان درآوردند. القای پرتوانی در این روش برای اولین بار به واسطه انتقال ژن چهار فاکتور رونویسی به نام های Oct4، Sox2، c-Myc و Klf4 و انتخاب بر اساس فعال شدن ژن Fbx15 صورت پذیرفت. در واقع ژن Fbx15 تنها در دوران جنینی بیان می شود و در این آزمایش سلولهایی که قادر می شوند این ژن را روشن نمایند زنده می ماندند. سلول های بنیادی چندتوانی القایی (iPS) از سلول های اپیتلیالی مشتق شده اند و پرتوان می باشند. لاین های سلولی iPS می توانند به سلول های عصبی، عضلات قلبی و همچنین به انواع سلول های بنیادین تمایز یابند. سلول های iPS قابلیت تبدیل شدن به ابزارهای بالینی و تحقیقاتی چند منظوره ای برای درک و مدل کردن بیماری ها، توسعه و غربال کردن داروهای انتخابی و تحویل درمان جایگزینی-سلولی برای حمایت طب احیاء کننده را دارا می باشند.
این سلول ها به دلیل اینکه از خود بیمار گرفته می شوند از لحاظ عدم رد پیوند و همین طور مسائل اخلاقی مطرح در سلول های بنیادی جنینی مورد توجه بسیاری از دانشمندان قرار گرفتند. جالب تر اینکه برای بدست آوردن این سلول ها نیازی به استفاده از روش های تهاجمی نیست و می توان از منابع در دسترس تر همچون فیبروبلاست های پوست بیمار برای این منظور استفاده کرد. از جنبه دیگر مورد توجه است که افزایش سن به طور محسوسی روی این سلول ها تأثیر ندارد. همچنین با استفاده از روش HLA می توان از این سلول ها یک بانک سلولی برای کل جمعیت ایجاد نمود.
پایان مطلب/