ابداع نانوفناوري جديد براي دستکاري و اندازهگيري دياناي
محققان موسسه ملي استاندارد و فناوري (NIST)، نسخهاي بسيار کوچکتر از فنر مارپيچ «Slinky®» که با يک هل دادن و با استفاده از نيروي جنبشي و نيروي گرانش پلهها را تا پايين طي ميکند، توليد كردهاند كه ميتواند در دستكاري و اندازهگيري DNA و مولکولهاي نانومقياس ديگر به کار رود.
امتیاز:
به گزارش بنیان به نقل از ايسنا، در اولين مقاله از دو مقالهاي که اين محققان منتشر کردهاند، «ساموئل استاويس»، «اليزابت استريکالسکي» و همکارانشان نشان دادهاند که يک کانال ميکروسيالي نانومقياس که شبيه يک راهپله با تعداد پلههاي بسيار زياد است، ميتواند در کنترل جابهجاييهاي اتفاقي يک مولکول DNA در طول حرکت در يک سيال مورد استفاده قرار گيرد. يک رشته DNA که در کوتاهترين پله در بالاي اين راهپله فشرده شده است، به شکلي اتفاقي در آن پله حرکت ميکند. مولکول DNA ميخواهد آنتروپي يا بينظمي خود را افزايش دهد و بنابراين زماني که به لبه پله اول ميرسد، به سمت پله بلندتر بعدي حرکت ميکند تا محدوديت را از خود رفع کند.
حرکت مولکول به سمت پله بعدي زماني پايان مييابد که به کف پله عميقتر دوم رسيده و اين بار در آنجا گير ميافتد؛ محققان اين حرکت را «entropophoresis» يا «انتقال ايجادشده توسط آنتروپي» مينامند. چون اين حرکت شبيه همان حرکت «Slinky» است، اين سيستم «nanoslinky» نام گرفته است.
اين پژوهشگران دريافتند که مولکولهاي DNA با اندازه و شکلهاي مختلف با سرعتهاي متفاوتي از اين راهپله پايين ميآيند و در نتيجه ميتوان از اين سيستم در جداسازي، تغليظ و سازماندهي اشياي نانومقياس بهره برد.
«استاويس» ميگويد: اين فناوري جديد نسبت به روشهاي نانوسيالي معمول داراي مزايايي در زمينه دستکاري و اندازهگيري DNA است.
او توضيح ميدهد: ساختار اين راهپله به نحوي است که ميتواند رفتار مولکول DNA را کنترل کند. پس از قرار دادن مولکول DNA در پله بالايي از طريق کشيدن مولکول DNA به سمت بالا با استفاده از يک ميدان الکتريکي، هيچ نيروي خارجي براي حرکت دادن آن نياز نيست. اين راهپله يک فناوري نانوسيالي غيرفعال است که امکان دستکاري و اندازهگيري اتوماتيک DNA را ايجاد ميکند.
بنابر گفته «استاويس» و «استريکالسکي» اين راهپله يک نمونه اوليه از گروه جديدي از ساختارهاي نانوسيالي مهندسي شده با سطوح سه بعدي پيچيده است. با انجام پيشرفتهاي بيشتر در اين زمينه شايد روزي بتوان اين فناوري را به توليد انبوه رساند و از آن در دستکاري و اندازهگيري DNA، پليمرهاي زيستي و اشياي نانومقياس ديگر بهره برد. جزئيات اين کار در دو مقاله در مجلات «lab on a Chip» و «Macromolecules» منتشر شده است.